De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

52 σουσίνου σκευασία, ὃ ἔνιοι λείρινον καλοῦσιν ἐλαίου λίτρας ἐννέα οὐγγίας πέντε, καλάμου λίτρας πέντε οὐγγίας δέκα, σμύρνης δραχμὰς πέντε φυράσας οἴνῳ εὐώδει ἕψε, εἶτα ἀπηθήσας τὸ ἔλαιον ἀπόχει κατὰ καρδαμώμου κεκομμένου καὶ βεβρεγμένου ὕδατι ὀμερίῳ λιτρῶν τριῶν οὐγγιῶν ἓξ καὶ ἐάσας βραχῆναι ἀπόθλιβε· καὶ λαβὼν ἐκ τοῦ ἐστυμμένου ἐλαίου τρεῖς [*](7 SIM. Aet. I s. v. ἔλαιον ἀνήθινον (═ Nic. M. XVI 15); Paul. Aeg. VII 20 s. v.) [*](7 EXC. Zach. m. m. VI 110 (aliis aliunde additis).) [*](15 SIM. Pl. XIII 11; XXI 22; XXIII 95; Aet. I s. v. ἔλαιον κρίνινον (═ Nic. M. XVI 16); Paul. Aeg. VII 20 cf. Pall. de agr. VI 14.) [*](15 EXC. Gal. XII 45.) [*](1 οὐγγίαε — ὀκτὼ om. Spr. 2 ἔμβαλλε QDa: ἐμβαλὼν Di 3 πυλύβροχονs F: πολυχρόνιον reliqui: si volueris meliorem facere Dl 4 ἐμβαλὼν— φύλλα om. Da ἐμβαλλὼν F: ἔμβαλε Di δὲ om. Di φύλλα (alt.) om. HDi: fort. delendum καὶ ἐναποβρέχων Di 6 ἄγων DiDa) [*](7 num. cap. να QDi: ν𝔮΄ Dl tit. ἀνήθινον H: ἀνηθίνου σκευασία DiDa: περὶ σκευασίας ἀνιθίνου F ἀνηθίνου σκευασία om. HDiDa ἀνιθίνου F) [*](8 ἀνίθου F ἄνθος DiDa ια libri 10 εἰ δὲ θέλεις Da δίβροχον F: διάβροχον reliqui) [*](15 num. cap. νβ QDi: νζ΄ Dl tit. σούσινον H: περὶ σουσίνου DiDa: σουσίνου σκευασία F incip. τὸ δὲ σούσινον δ ἔνιοι κρίνινον παλ, οὕτω σκευάζεται Di λίρινον F: κρίνινον HDiDa: myrsinum Dl, cf. D. III 102. Gal. XIX 119 16 πέντε pr.] ε΄ FDi: ?? V. Dl: γ΄ HDa (om. πέντε — οὐγγίας) οὐγγίας δέκα] οὐγγίας γ΄ Di: ?? X Dl: ο ι F 17 δραχμὰς] reliqui φυράσας] κεράσας H ἐπιθήσας τὸ ἔλαιον μετὰ τοῦ καρδ. Da 18 ἀπόχεε H κατὰ] μετὰ HDa, sed cf. D. I 55 19 λίτρας HDa: comp. scr. reliqui: corr. Sar. ἓξ] γ΄ (ut videtur) F: lib. ΙΙΙ et mediam Dl 20 ἐλαίου ἥμισυ λίτρας (comp. scr.) FDi: ἐλαίου λίτρας γ ἥμισυ (ἥμ. comp. scr.) HDa)

48
ἥμισυ λίτρας, κρίνα ἀριθμῷ χίλια ἀποφυλλίσας θὲς ἐν λουτῆρι πλατεῖ, μὴ βαθεῖ, ἐπιχέας τε τὸ ἔλαιον ἀνακίνει ταῖς χερσὶ μέλιτι κεχρισμέναις. ἐάσας δὲ ἡμέραν μίαν καὶ νύκτα, πρωὶ δὲ ἀνελόμενος εἰς κυρτίδα ἐξίπου.

2 τὸ δὲ φερόμενον ἀπήθει εὐθέως ἀπὸ τοῦ συνεκθλιβέντος ὕδατος τῷ ἐλαίῳ· οὐ γὰρ ὑπομένει ὡς τὸ ῥόδινον, συνθερμαινόμενον δὲ ἀναζεῖ καὶ σήπεται. μετάγγιζε δὲ πλεονάκις εἰς ἕτερα ἀγγεῖα μέλιτι κατακεχρισμένα, προσπάσσων ἅλας λεπτοὺς καὶ τὴν συλλεγομένην ἀκαθαρσίαν ἐπιμελῶς ἀφαιρῶν. μετεράσας δὲ ἐκ τοῦ κυρτιδίου τὸ ἐξιπωθὲν ἄρωμα εἰς τὸν λουτῆρα πάλιν ἐπίχει τοῦ ήρωματισμένου ἐλαίου τὸ ἴσον πλῆθος τῷ προτέρῳ καὶ καρδαμώμου κεκομμένου συνέμβαλε ὁλκὰς δέκα, καὶ ἀνακινήσας χρησίμως ταῖς χερσὶ καὶ ἐπισχὼν μικρὸν ἐξίπου, τὸ ἀπορρέον ἀποκαθαίρων.

3 καὶ τρίτον ἐπιχέας πάλιν τὸ αὐτὸ ποίει, προσεπεμβάλλων καὶ τὸ καρδάμωμον καὶ τοὺς ἅλας ὁμοίως καὶ τὰς χεῖρας μέλιτι χρίων καὶ θλίβων. καὶ ἔσται τὸ μὲν πρῶτον ἐκπιεσθὲν ἄριστον, ἐχόμενον δὲ τὸ ἑξῆς, τρίτον δὲ τὸ τελευταῖον. καὶ πάλιν λαβὼν χίλια κρίνα καὶ ἀποφυλλίσας διάθες καὶ ἐπιχέας τὸ πρῶτον ἐξιπωθὲν μεθόδευε, τὰ αὐτὰ ποιῶν ὥσπερ ἐποίεις ἐπὶ τοῦ πρώτου, καρδάμωμον παραμίσγων, εἶτα ἐξίπου καὶ ποίει τὰ αὐτὰ ἐπὶ τοῦ δευτέρου καὶ τρίτου, ὡς εἴρηται, προσεμβάλλων καὶ τὸ καρδάμωμον, καὶ ὁσάκις ἂν ἀποβρέξῃς νεαρὰ κρίνα, δυναμικώτερον ἕξεις τὸ μύρον.

4 ἐπὶ τέλει δὲ ὅταν αὐτάρκως ἔχειν σοι δοκῇ, μίσγε ἐν ἑκάστῃ σκευασίᾳ σμύρνης χρηστῆς δραχμὰς δύο, κιναμώμου δραχμὰς δύο, κρόκου δραχμάς δέκα. οἱ δέ· κρόκου καὶ κιναμώμου τὸ ἴσον κόψας σήσας ἔμβαλε εἰς τὸν λουτῆρα μεθʼ ὕδατος καὶ ἐπίχει τὸ πρῶτον ἐκπιεσθὲν μύρον, [*](1 θεὶς H 2 τε om. Da 3 δὲ (alt.) om. HDiDa 4 κνρτίδα F: om. Da: πυξίδα reliqui 5 τὸ ἔλαιον FDiDa 7 πλεονάκις F: πολλάκις reliqui 8 προσπλάσσων Di ἄλες λεπτὸν (sic) F: ἅλας λεπτὸν DiDa: ἅλα λεπτὸν H: correxi 9 μεταράσσας F: μεταράσας Da: μετακεράσας H 10 ἄρωμα] μάγμα coni. Sar.: fort. recte 11 συνέμβαλλε F: ἔμβαλλε H 15 τοὺς] τὸ libri: τοὺς vulgo βρέχων μέλιτι· καὶ ἔσται] Di 16 τὸν F πρότερον Di: α F 18 διαθεὶε QDa 20 παρασμίγων F: παραμίγων p: παραμίσγων reliqui ἐξιπῶν ποίει HDi 21 καὶ ἐπὶ τρίτου (τοῦ τρ. Da) HDiDa 22 post καρδάμωμον add. εἶτα ἐξίπου καὶ ποείει τὰ αὐτά Di: εἶτα — καρδάμωμον bis habet H ὁσάκις δʼ ἂν (om. καὶ Di 23 σοι om. FDa 24 δοκῆς Da: δόζης H μίσγε om. F ἐν addidi e Da corr. in δραχμάς): δύο coll. Di καρδαμώμου libri et Dl: corr. Sar. (propter ea quae sequuntur) D. I 56 26 ἔμβαλλε Q. ἐμβάλλουσι Spr. 27 καὶ] τότε δὲ Spr.)

49
εἶτα ἐάσας μικρὸν ἀναλάμβανε εἰς ἀγγεῖα ξηρά, προκεχρισμένα κόμμει καὶ σμύρνῃ καὶ κρόκῳ καὶ μέλιτι μεθʼ ὕδατος διειμένοις· τὸ δʼ αὐτὸ ποίει καὶ ἐπὶ τοῦ δευτέρου ἐκπιέσματος καὶ τοῦ τρίτου.

ἔνιοι δὲ τὸ ἁπλοῦν ἐξ ἐλαίου βαλανίνου ἢ ἄλλου καὶ 5 κρίνου σκευάζουσι. δοκεῖ δὲ διαφέρειν τὸ ἐν Φοινίκῃ καὶ ἐν Αἰγύπτῳ γινόμενον· ἄριστον δέ ἐστιν αὐτοῦ τὸ ὄζον κρίνων.

δύναμιν δὲ ἔχει θερμαντικήν, μαλακτικήν, ἀναστομωτικὴν τῶν περὶ μήτραν μύσεων καὶ φλεγμονῶν, καὶ καθόλου πάντων ἐστὶ χρησιμώτατον πρὸς τὰ γυναικεῖα. ἁρμόζει δὲ καὶ πρὸς ἀχῶρας, ἰόνθους, πίτυρα, ἐκζέματα, μώλωπάς τε ταχέως μεταβάλλει καὶ ὁμόχρους ποιεῖ, καὶ καθόλου ἐστὶν ἀραιωτικόν. ἄγει δὲ καὶ χολὴν κατὰ κοιλίαν πινόμενον, κινεῖ δὲ καὶ οὔρησιν. ἐστι δὲ κακοστόμαχον καὶ ναυτίας ποιητικόν.