Magna Moralia

καὶ γὰρ οἱ λίαν φέβοι καὶ πάντες φθείρου??, καὶ οἱ περὶ μηθὲν δὲ ὁμοίως. ἔστιν δ᾿ ἡ ἀνδρεία περὶ φόβ:??υς, ὥσν οἱ μέτριοι φ?? αὔξουσι τὴν ἀνδρείαν. ὑπὸ τῶν αὐτῶν ὤρα καὶ αὔξεται καὶ φθείρεται ἡ ἀνδρεία· ὑπὸ φέβων γὰρ τοῦτο πάσχ??. ὁμείως δὲ καὶ αἱ ἄλλαι ὠρεταί.

ἔτε σὐ μόνον τοῖς τοιούτοις τὴν ἀρετήν ἀφορίσειεν ὤν τις, ἀλλὰ καὶ λύπῃ καὶ ἡδονῇ διὰ μὲν γὰρ τὴν ἡδονὴν τὰ φαῦλα πράττομεν, διὰ δὲ τὴν λύπην τῶν καλῶν ἀπεχόμεθα· ὅλως τε οὐκ ἔστιν λαβεῖν ἀρετὴν καὶ κακίαν ἄνευ λύπης καὶ ἡδονῆς.

ἔστιν οὖν ἡ ἀρετὴ περῖ ἡδονὰς καὶ λύπας.

ἡ δ᾿ ἠθικὴ ἀρετὴ ἐντεῦθεν τὰς ἐπωνυμίας ἔχει, εἰ δεῖ παρὰ γράμμα λέγοντα τὴν ??λήθει?? ὡς ἔχει. [*](1186 a) σκεπεῖν (δεῖ δ᾿ ἴσως). τὸ γὰρ ἦθος ἀπὸ τοῦ ἔθους ἔχει τῆν ἐπωνυμίαν·

ἠθικὴ γὰρ καλεῖται διὰ τὸ ἐθίζεσθαι. ᾧ καὶ δῇλον ὅτι οὐδεμία ἡμῖν τῶν ἀρετῶν τῶν τοῦ ἀλόγον μέρους φύσει ἐγγίνεται· οὐθὲν γὰρ τῶν ὄντων φύσει ἔθει ἄλλως γίνεται. οἷον ὁ λίθος καὶ ὅλως τὰ βαρέα πέφυκε κάτω [*](33—37 Ε Ε. 1220a, 34—39. Ε Ν. 1104b, 4—11Ο5a, 13 || 38—1186a, 8 Ε. Ν. 1103a, 14—23 Ε. Ε 1220a, 39—b, 6. cf Ε. Ν 1104b, 4 sqq.) [*](22. ἐπὶ ante ἀνδρείως om. Π2 Βκ. Bu. 26. αὔτε ὁ] ὁ οὔτε ci. et ὁ alterum secl. Spengelius || ταὔτ᾿ Va. Bonitzins, ταῦτ᾿ Ald. Bk. || 27. παντὸς ci. Spengelius || 38. τὰς ἐπωνυμίας post ἔχει Mb Bk.Bu 1186a, 3. τῶν post ἀρετῶν om. Mb Ald. )

μετὰ τοίνυν τοῦτο δεῖ βουλομένους εἰπεῖν τὸ τέ ἐστιν ἡ ὠριτή, εἰδῆσαι τίνα ἐστὶν τὰ ἐν τῇ ψυχῇ γικόμενα. ἔστιν δ᾿ ἃ γίκεται ταῦτα, πάθη δυνάμεις ἕξεις· ὥστε δῆλον ὅτε τούτων ἄν τι εἴη ἀρετή.

πάθη μὲν οὖν ἐστιν ὀργὴ φόβος μῖσος πόθος ζῆ λος ἔλεος τὰ τοιαῦτα, οἷς εἴωθεν παρακολουθεῖν λύπη καὶ ἡδονή· δυνάμεις δὲ καθ᾿ ἂ παθητικοὶ τούτων λεγόμεθα, οἷον καθ᾿ ἃς δυναταί ἐσμεν ὁργισθῆναι λυπηθῆναι ἐλεῆσαι, [καὶ]τὰ τοιαῦτα·

ἕξεις δ᾿ εἰσὶν καθ᾿ ἃς πρὸς ταῦτα ἔχομεν εὖ ἢ κακῶς, οἷον πρὸς τὸ ὀργισθῆναι, εἰ μὲν λίαν ἀργίλως, κακῶς ἔχομεν πρὸς ὀργήν, εἰ δ᾿ ὅλως μὴ ὀργιζόμεθα ἐφ᾿ οἷς δεῖ, καὶ σὕτως κακῶς ἔχομεν πρὸς ὁργήν. τὸ ἄρα μέσως ἔχειν τὸ μήτε λίαν ὑπεραλγεῖν μήτε παντελῶς ἀναλγήτως ἔχειν.

ὅταν οὖν οὕτως ἔχωμεν, εὖ διακείμεθα. ὁμείως δὲ [καὶ] πρὸς τὰ ἄλλα τὰ ὅμοια. τὸ γὰρ εὐόργητον καὶ τὸ πρᾶον ἐν μεσότητί ἐστιν ἀργῆς καὶ ἀναλγησέως τῆς πρὸς ὀργήν. ὁμοίως [καὶ] ἐπ᾿ ἀλαζονείως καὶ κς. τὸ μὲν γὰρ πλείω προσποιεῖσθαι τῶν ὑπερχόντων ἔχειν ἀλαζονείας, τὸ δὲ ἐλάττω εἰρωνείας· ἡ ἄρα μεσότης ἡ τούτων ἡ ἀλήθεια ἐστίν.

ὁμοίως καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων πάντων. τοῦτο γάρ ἐστι τῆς ἕξεως, τὸ εὖ ἢ κακῶς πρὸς ταῦτα ἔχειν, τὸ δ᾿ εὖ ἔχειν πρὸς ταῦτ᾿ ἐστὶν τὸ μήτε πρὸς τὴν ὑπερβολἦν ἔχειν μήτε πρὸς τὴν ἔνδειαν·

πρὸς [*](1186a, 9—17 = Ε. Ν. 1105 b, 19—1106 a, 12 cf. Ε. Ε. 1220b, 7—20 || 17—32=Ε. Ν. 1106a, 26—b, 35. Ε. Ε. 1220 b, 21—35. 1222a, 13—b, 17.) [*](6. ἄν] εἴ Π2, ἄν—7. φέρεσθαι om pr. Kb, suppl. mg. re. Kb, sed οὖν om. etian hie corrector, οὖν ἄνω om Ald. || ἐθίζει Π2 || 3. καὶ om. Kb Ald. || 12. τι Bas.3, τις Π Ald. || 16. καὶ om. Kb P2 Bk. Bu. (fers. hand reete) || 20. ἔχον Pb Cc Ald. et pr. Kb (crx. rc). 22. καὶ om. Π (in spatro triun litterarun P2) || 24. καὶ prius om. 1.)

ἔστι δὲ καὶ ἄλλα πάθη, ὡς δόξειεν ἄν τινι, ἐφ' ὧν ἡ κακία οὐκ ἔστιν ἐν ὑπερβολῇ καὶ ἐλλείψει τινί, οἷον μοιχεία καὶ ὁ μοιχός· οὐκ ἔστιν οὗτος ὁ μᾶλλον τὰς [*](1186 b) ἐλευθέρας διαφθείρων. ἀλλὰ καὶ τοῦτο, καὶ εἴ τι ἄλλο τοιοῦτόν ἐστίν, ὃ περιέχεται ἡδονῇ τῇ κατ᾿ ἀκολασίαν, ἢ καὶ ὃ ἐν ἐλλείψει καὶ ὃ ἐν ὑπερβολῇ τὸ ψεκτὸν ἔχει.