Magna Moralia

Aristotle

Aristotle. Aristotelis Quae Feruntur Magna Moralia. Susemihl, Franz, editor. Leipzig: Teubner, 1883

τέλειον δέ ἐστιν οὗ παραγενομένου μηθενὸς ἔτι προσδεόμεθα, ἀτελὲς δέ οὗ παραγενομένου προσδεόμεθα τινός, οἷον τῆς δικαιοσύνης μὲν [μόνον] παραγενομένης πολλῶν προσδεόμεθα, τῆς δὲ εὐδαιμονίας παραγενομένης οὐδενὸς ἔτι προσδεόμεθα. τοῦτο ἄρα ἐστὶν τὸ ἄριστον ἡμῖν ὃ ζητοῦμεν, ὅ ἐστι τέλος τέλειον· τὸ δὲ δὴ τέλειον τέλος τἀγαθόν ἐστι καὶ τέλος τῶν ἀγαθῶν.

ὡς καὶ αὐτοῦ συναριθμουμένου; ἀλλʼ ἄτοπον. τὸ γὰρ ἄριστον ἐπειδή ἐστι τέλος τέλειον, τὸ δὲ τέλειον τέλος ὡς ἀπλῶς [*](35—37 Ε. N. 1096b, 11—13 38—1184a, 2. cf. E. N. 1094 b, 16—19 || 1184a, 3—14 ═ E. V. 1096 b, 13—15. 1097a, 15—b, 16. b, 20 sq 15—38 E. N. 1097b, 16—20.) [*](33. αἰτίαν post 34. εἶναι Mb Bk. Bu. || 37. ὑγιείας] καὶ ὑγίεια 1184a, 6 ἡ om. Kb Ald. (fors. recte) ||10. μὲν om. || μόνης P2, om. Π2, del. Bk. Bu. 14 τἀγαθόν — τῶν ἀγαθῶν Rassovius, ἀγαθόν — τὸ ἀγαθόν Π Ald. Bk. Bu || 17. ὡς om)

9
εἰπεῖν οὐθὲν ἂν ἄλλο δόξειεν εἶναι ἢ εὐδαιμονία, τὴν δʼ εὐδαιμονίαν ἐκ πολλῶν ἀγαθῶν συντίθεμεν· ἐὰν δὴ τὸ βέλτεστον σκοπῶν καὶ αὐτὸ συναριθμῇς, αὐτὸ αὐτοῦ ἔσται βέλτιον. αὐτὸ γὰρ βέλτιστον ἐστίν. οἷον τὰ ὑγιεινὰ θεὶς καὶ τὴν ὑγίειαν, σκόπει τί τούτων πάντων βέλτιστον· βέλτιστον δέ ἐστιν ὑγίεια· εἰ δὴ τοῦτο πάντων βέλτιστον, καὶ αὐτὸ αὐτοῦ βέλπιστον.

ἄτοπον δὴ συμβαίνει. οὐ δὴ ἴσως οὕτω γε σκεπτέον τὸ βέλτιστον. — ἀλλὰ ἆρά γε οὕτω πως, οἷον χωρὶς αὐτοῦ; ἢ καὶ τοῦτο ἄτοπον; ἡ γὰρ εὐδαιμονία ἐστὶν ἔκ τινων ἀγαθῶν ένηή· τὸ δʼ ἐξ ὦν ἀγαθῶν σύγκειται, σκοπεῖν εἰ τοῦτʼ ἐστὶν βέλτιον, ἄτοπον· οὐ γάρ ἐστιν ἄλλο τι χωρὶς τούτων ἡ εὐδαιμονία, ἀλλὰ ταῦτα.

— ἀλλʼ ἆρά γε οὑτωσί πως ἄν τις ὀρθῶς σκοποῖτο συγκρίνων τὸ ἄριστον; οἷον αὐτὴν τὴν εὐδαιμονίαν τὴν ἐκ τούτων τῶν ἀγαθῶν οὖσαν συγκρίνων πρὸς ἄλλα ἃ μή ἐστιν ἐν αὐτῇ ἐνόντα, οὕτω τὸ ἄριστον σκοπῶν ὀρθῶς ἂν σκοποῖτο; ἀλλʼ οὐκ ἔστιν ἀπλοῦν τὸ ἄριστον ὃ ζητοῦμεν νῦν. οἷον λέγοι ἄν τις εἶναι ἄριστον τὴν φρόνησιν ἀπάντων τῶν ἀγαθῶν καθʼ ἓν συγκρινομένων.

ἀλλʼ ἴσως οὐχ οὕτως ζητητέον ἐστὶν τὸ ἄριστον ἀγαθόν. τὸ γὰρ τέλειον ζητοῦμεν ἀγαθόν, ἡ δὲ φρόνησις μόνη οὖσα οὐ τέλειον· οὐκ ἄρα τοῦτο τὸ ἄριστον ὃ ζητοῦμεν, οὐδὲ τὸ οὕτως ἄριστον.

[*](20. συναριθμεῖς Ald. et pr Kb (em.corr.2) || 21. βέλτιστον Π2 Va, βέλτιον ἐστίν Spengelius, ἔσται Π Ald. VaBk.Bu. ||〈εἴτις〉 τὰ et 22. σκοποῖ Spengelius || 23. τοῦτο sequente parva ras. Cc, τούτων Π1 Va. || 24. β ἐλτιον Spenge lius, v. tamen Addenda || οὐ δὴ] οὐδʼSpengelius ||γε ante οὕτω Π2 Ald., om.P || 25. ἄρά Bk, ἆρα corr. P2, ἄρα Π2 Pb Cc Va. et pr.P2(deM dubius sum) ||γε]τόγε Π ||〈εἰ〉 χωριστὸν αὐτό, si v. 28 recta sit familiae lectio, coniciat Spengelius || 27. ἐξ ὧν] ὅ ἐξ Spengelius || εἴ—28. βέλτιον secl. Scaliger || τούτων ci. Bk. (prb. Speng.), τούτων τού ci. Susem. 28. βέλτιον Ald. (Speng.), βέλτιστον c. c. Bk.Bu. || χωριστὸν ὑφ ὧν ἡ Π2, χωρὶς τῶν ὑφʼ ὧ ἡ P || 29. ἀλλʼ add. Ald., γε ἀλλʼ P ἆρά Va. Bk, ἄρα Π Ald. (de M dubius sum)|| 32. ταύτη Π || 34. τῶν add. P Ad. 35. ἀλλʼ ἴσως οὐχ] ἴσως οὐδʼ ci. Spengelius.)
10
[*](1184b)

μετὰ τοίνυν τοῦτο ἔχει τὰ ἀγαθὰ ἄλλην διαίρεσια. ἕστι γὰρ τῶν ἀγαθῶν τὰ κὲν ἐν ψυχῇ, οἷον αἱ ἀρεταί, νὰ δὲ ἐν τῷ σώματι, οἷον ὑμίεια κάλλος, τὰ δʼ ἐκώς, πλοῦτος ἀρχὴ τιμὴ εἴ τι ἄλλο τῶν τοιούτων τούτων δὲ τὰ ἐν ψθχ βέλτιστα.

τὰ δʼ ἐν ψυχ διώρισται ἀγεαθὰ εἰς τρία, εἰς φρόνησιν εἰς ἀρετὴν καὶ ἡδονήν.

ἤδη τοίνυν τὸ μετὰ τοῦτο κα λέγομεν πάντες καὶ δοαεῖ καὶ τέλος τῶν ἀγαθῶν καὶ τλειότατον εἶναι, ἡ εὐδ??,πμόα, καὶ τοῦτο ταὐτό φακεν εἶναι τὸ εὖ πράττειν κκὶ εὖ ζῆν.

τὸ δὲ τέλος ἐστὶν οὐχ ἀπλοῦν ἀλλὰ διττ??ν· ἐνίων μὲν γάρ ἐτι τὸ τέλος αὐτὴ ἡἐνέργεια καὶ ἡ χρῆσς, οἷο νῆς ὄψεως [ἐστιν ἡ ὅρκως]· καὶ ἔστιν γε ἡ χρῆσις αἱρετωτέρα τῆς ἕξεως· τέλος γὰρ ἡ χρῆσις· οὐδεὶς γὰρ ἂν βούλοιτο ἔχειν τὴν ἂψιν μὴ μέλλων ὁρᾶν ἀλλὰ μύτιν.

ὁμοίως δὲ καὶ ἐπʼ ἀκοῆς καὶ τῶν τοιούτων. ὧν ἄρα καὶ [ἡ] χρῆσις καὶ ἕξις ἐστίν, ἀεὶ βέλτι??ν καὶ αἱρετώτερον ἡ χρῆσις τῆς ἕξεως· ἡ γὰρ χρῆσις καὶ ἡ ἐνέργοια τέλος, ἡ δʼ ἕξις τῆς χρήσεως ἕνεκεν.

— μετὰ τοῦτο τοίνυν τοῦτʼ ἐάν τις σκοπῇ ἐπὶ τῶν ἐπισημῶν πασῶν, ὄψεται οὐκ ἄλλην μὲν οἰκίαν, ἄλλην δὲ σπουδαίαν ??ἰκίαν, ἀλλὰ τὴν οἰ καὶ οὗ ποιητικὸς ὁ οἰκοδόκος, ἡ τούτου ἀρετὴ τοῦ αὐτοῦ τούτου εὖ ποιητική. ὁμοίως [καὶ] ἐπὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων.