Deipnosophistae
Athenaeus of Naucratis
Athenaeus. Athenaei Naucratitae Dipnosophistarum Libri XV (3 volumes). Kaibel, Georg, editor. Leipzig: Teubner, 1887-1892.
ὅτι τὸ Μουσεῖον ὁ Φιλιάσιος Τίμων ὁ σιλλογράφος (fr. 60 W) τάλαρόν πού φησιν ἐπισκώπτων τοὺς ἐν αὐτῷ τρεφομένους φιλοσόφους, ὅτι ὥσπερ ἐν
τραπεζορήτορες, οἳ ὑπὸ γλωσσαλγίας ἐπιλελῆσθαί μοι δοκοῦσι καὶ τοῦ Πυθικοῦ χρησμοῦ, ὃν ἀναγράφει Χαμαιλέων (om. Koepke)·
- πολλοὶ μὲν βόσκονται ἐν Αἰγύπτῳ πολυφύλῳ
- βιβλιακοὶ χαρακῖται ἀπείριτα δηριόωντες
- Μουσέων ἐν ταλάρῳ.
- ἕως ἂν τῆς λογοδιαρροίας ἀπαλλαγῶσιν οὗτοι οἱ
καὶ Μνησίθεος δ’ ὁ Ἀθηναῖος Διόνυσον ἰατρόν φησι τὴν Πυθίαν χρῆσαι τιμᾶν Ἀθηναίοις. φησὶ δὲ καὶ Ἀλκαῖος ὁ Μιτυληναῖος ποιητής (fr. 39 B4)·
- εἴκοσι τὰς πρὸ κυνὸς καὶ εἴκοσι τὰς μετέπειτα
- οἴκῳ ἐνὶ σκιερῷ Διονύσῳ χρῆσθαι ἰητρῷ.
καὶ ἀλλαχοῦ (fr. 40)·
- τέγγε πνεύμονα οἴνῳ· τὸ γὰρ ἄστρον περιτέλλεται·
- ἡ δ’ ὥρη χαλεπή· πάντα δὲ δίψαισ’ ὑπὸ καύματος.
Εὔπολίς τε τὸν Καλλίαν φησὶν ἀναγκάζεσθαι ὑπὸ Πρωταγόρου πίνειν, ἵνα (I 297 K)·
- πίνωμεν, τὸ γὰρ ἄστρον περιτέλλεται.
ἡμῖν δ’ οὐ μόνον ὁ πνεύμων ἀπεξήρανται, κινδυνεύει δὲ καὶ ἡ καρδία. καίτοι Ἀντιφάνης λέγει (II 112 K)·
- πρὸ τοῦ κυνὸς τὸν πνεύμον’ ἔκλυτον φορῇ.
οὕτω τούτοις, φησί, κυνολογήσασιν ἐδόθη πιεῖν. εἴρηται δὲ τὸ βρέχειν καὶ ἐπὶ τοῦ πίνειν. Ἀντιφάνης (II 126 K)·
- τὸ δὲ ζῆν, εἰπέ μοι,
- τί ἐστι; τὸ πίνειν φήμ’ ἐγώ.
- ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα
- δένδρων ἀεὶ τὴν νύκτα καὶ τὴν ἡμέραν
- βρέχεται, μέγεθος καὶ κάλλος οἷα γίνεται,
- τὰ δ’ ἀντιτείνοντ’ [οἱονεὶ δίψαν τινὰ
- ἢ ξηρασίαν ἔχοντ᾽] αὐτόπρεμν’ ἀπόλλυται.
Εὔβουλος (II 209 K)·
- δεῖ γὰρ φαγόντας δαψιλῶς βρέχειν.
- Σίκων ἐγὼ
- βεβρεγμένος ἥκω καὶ κεκωθωνισμένος.
- Β. πέπωκας οὗτος; Α. ..... πέπωκ’ ἐγώ,
- μὰ Δία τὸν Μενδαῖον.
ὅτι τὸ ἀναπίπτειν κυρίως ἐπὶ ψυχῆς ἐστιν, οἷον ἀθυμεῖν, ὀλιγοδρανεῖν. Θουκυδίδης αʹ (c. 70)· ‘νικώμενοι ἐπ’ ἐλάχιστον ἀναπίπτουσι.’ Κρατῖνος δ’ ἐπὶ ἐρετῶν χρᾶται τῇ λέξει (I 113 K)· ‘ῥοθίαζε κἀνάπιπτε.’ καὶ Ξενοφῶν ἐν Οἰκονομικῷ (8, 8)· ‘διὰ τί ἄλυποι ἀλλήλοις εἰσὶν οἱ ἐρέται; ἢ ὅτι ἐν τάξει μὲν κάθηνται, ἐν τάξει δὲ προνεύουσιν, ἐν τάξει δὲ ἀναπίπτουσιν;’ ἀνακεῖσθαι δέ φαμεν ἐπὶ ἀνδριάντος· ὅθεν τοὺς ἐπὶ κατακειμένων χρωμένους τῇ λέξει διέσυρον. Δίφιλος (om. Kock)·
πρὸς ὃν δυσχεραίνων ὁ ἑταῖρός φησιν· ‘ἀνάκεισο.’ Φιλιππίδης (IV 477 M)·
- ἐγὼ δ’ ἕως μέν τινος ἀνεκείμην.
καὶ ἐπάγει·
- καὶ δειπνῶν ἀεὶ
- ἀνακείμενος παρ’ αὐτόν.
κατακεῖσθαι δὲ λέγεται καὶ κατακεκλίσθαι, ὡς ἐν Συμποσίοις Ξενοφῶν καὶ Πλάτων. Ἄλεξις (II 399 K)·
- πότερον ἀνδριάντας εἱστία;
ἔστι δὲ εὑρεῖν καὶ ἐπὶ τῆς ἐννοίας ταύτης σπανίως τὸ ἀνακεῖσθαι. σάτυρος παρὰ Σοφοκλεῖ τοῦτό φησιν ἐπικαιόμενος τῷ Ἡρακλεῖ (fr. 685 N)·
- ὥς ἐστι κατακεῖσθαι πρὸ δείπνου συμφορά·
- οὔτε γὰρ ὕπνος δήπουθεν οὐδέν’ ἂν λάβοι
- οὔθ’ ἃν λέγῃ τις οὐδαμῶς μάθοιμεν ἄν·
- ὁ νοῦς γάρ ἐστι τῆς τραπέζης πλησίον.
Ἀριστοτέλης ἐν Τυρρηνῶν Νομίμοις (fr. 556 R)· ‘οἱ δὲ Τυρρηνοὶ δειπνοῦσι μετὰ τῶν γυναικῶν ἀνακείμενοι ὑπὸ τῷ αὐτῷ ἱματίῳ.’ Θεόπομπος (I 750 K)·
- ἀνακειμένῳ
- μέσον εἰς τὸν αὐχέν’ εἰσαλοίμην.
Φιλωνίδης (I 256 K)·
- ἐπίνομεν μετὰ ταῦτα . . . . . .
- κατακείμενοι μαλακώτατ’ ἐπὶ τρικλινίῳ,
- Τελαμῶνος οἰμώζοντες ἀλλήλοις μέλη.
Εὐριπίδης Κύκλωπι (v. 410)·
- κατάκειμαι, ὡς ὁρᾶτε, δεκάπαλαι.
Ἄλεξις (II 402 K)·
- ἀνέπεσε φάρυγος αἰθέρ’ ἐξανιεὶς βαρύν.
- μετὰ ταῦτ’ ἀναπεσεῖν
- ἐκέλευον αὐτὴν παρ’ ἐμέ.
ὅτι τὸ πάσασθαι ἐπὶ τοῦ ἀπογεύσασθαι τίθεται. φησὶ γοῦν Φοῖνιξ πρὸς Ἀχιλλέα (Il. 9.486)· ‘οὐκ ἤθελον ἅμ’ ἄλλῳ ἐν μεγάροισι πάσασθαι.’ καὶ ἀλλαχοῦ (Od. 3.9)· ‘εὖθ’ οἳ σπλάγχν’ ἐπάσαντο.’ τῶν γὰρ σπλάγχνων ἀπογεύονται μόνον ὡς ἂν ὀλίγων πολὺς ὅμιλος. καὶ ὁ Πρίαμος δὲ πρὸς Ἀχιλλέα φησί ( Il. 24.641)· ‘νῦν δὴ καὶ σίτου πασάμην.’ οἰκεῖον γὰρ τοῦ τηνικάδε ἀτυχήσαντος ἀπογεύσασθαι μόνον· εἰς κόρον γὰρ ἐλθεῖν οὐκ εἴα τὸ πένθος. διὸ καὶ ὁ τὸ σύνολον οὐ γευσάμενος τροφῆς ‘κεῖτ’ ἄσιτος, ἄπαστος (Od. 4.788).’ ἐπὶ δὲ τῶν ἀποπληρουμένων οὐδέποτε λέγει τὸ πάσασθαι, ἀλλ’ ὁπόσα δηλοῖ κόρον·
αὐτὰρ ἐπεὶ σίτου τάρφθενOd. 6.99 καὶ ‘ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο ( Od. 4.68).’ οἱ δὲ νεώτεροι καὶ ἐπὶ τοῦ πληρωθῆναι τιθέασι τὸ πάσασθαι. Καλλίμαχος (fr. 261 Sch)·
Ἐρατοσθένης (fr. 35 H)·
- μύθου δὲ πασαίμην
- ἥδιον.
- ὀπταλέα κρέα
- ἐκ τέφρης ἐπάσαντο τά τ’ ἀγρώσσοντες ἕλοντο.
v.1.p.54
φησὶν ὁ Θηβαῖος μελοποιός (fr. 241 B4). ἔτι περὶ τοῦ τῶν ἡρώων βίου.
- ‘ποτίκολλον ἅτε ξύλον παρὰ ξύλῳ’
ὅτι Σέλευκός φησι τὴν παρ’ Ὁμήρῳ δαῖτα θάλειαν στοιχείων μεταθέσει δίαιταν εἶναι· τὸ δὲ ἀπὸ τοῦ δαίσασθαι λέγειν βιαιότερόν ἐστι.
ὅτι Καρύστιος ὁ Περγαμηνὸς ἱστορεῖ (FHG IV 359) τὰς Κερκυραίας γυναῖκας ἔτι καὶ νῦν σφαιριζούσας ᾄδειν. σφαιρίζουσι δὲ παρ’ Ὁμήρῳ οὐ μόνον ἄνδρες ἀλλὰ καὶ γυναῖκες. καὶ δίσκοις δὲ καὶ ἀκοντίοις μετά τινος συμμετρίας ἐχρῶντο· Od. 4.626
τὸ γὰρ τερπνὸν τὴν κακοπάθειαν κουφίζει. καὶ ἐπὶ κυνηγέσια δὲ ἐξίασιν οἱ νέοι πρὸς μελέτην τῶν πολεμικῶν κινδύνων καὶ ἐπὶ θήρας παντοίας, ἀφ’ ὧν ῥωμαλεώτεροι καὶ ὑγιεινότεροι διετέλουν, ὡς ὅτε
- δίσκοισιν τέρποντο καὶ αἰγανέῃσιν ἱέντες.
πυργηδὸν σφέας αὐτοὺς ἀρτύνουσι καὶ ἀντίον ἱστάμενοι ἀκοντίζουσινIl. 12.43. ἴσασι δὲ καὶ λουτρὰ ἄκη πόνων παντοῖα, κόπον μὲν θαλάττῃ λύοντες, ἣ μάλιστα τοῖς νεύροις ἐστὶ πρόσφορος, ἀναχαλῶντες δὲ ταῖς ἐμβάσεσι τὰς τῶν μυῶν συντάσεις, εἶτ᾽ ἐπαλείφοντες λίπα πρὸς τὸ μὴ ξηρανθέντος τοῦ ὕδατος ἀπεσκληρυμμένα γίνεσθαι τὰ σώματα. οἱ γοῦν ἀπὸ τῆς σκοπιῆς ἐπανελθόντες
ἱδρῶ πολλὸν ἀπενίζοντο θαλάσσῃ κνήμας ἠδὲ λόφον ἀμφί τε μηρούςIl. 10.572, καὶ οὕτως
αἱ γὰρ ἐμβάσεις περικεχυμένου πανταχόθεν τοῖς πόροις τοῦ ὕδατος φράττουσι τὴν τῶν ἱδρώτων ἔκκρισιν καθάπερ ἂν εἴ τις ἠθμὸς εἰς ὕδωρ βληθείς· διέξεισι γὰρ οὐθέν, εἰ μή τις αὐτὸν μετεωρίσας τοῖς πόροις ἀναψυχὴν καὶ διέξοδον εἰς τὸ ἔξω παράσχῃ, ὡς Ἀριστοτέλης εἴρηκεν ἐν τοῖς φυσικοῖς προβλήμασι (fr. 219 R) ζητῶν, διὰ τί οἱ ἱδροῦντες ἐπὰν ἔλθωσιν εἰς θερμὸν ἢ ψυχρὸν ὕδωρ οὐκ ἔτι ἱδροῦσιν, ἕως ἂν πάλιν ἐπανέλθωσιν ἀπὸ τῶν ἐμβάσεων.
- θυμῆρες κεράσασα κατὰ κρατός τε καὶ ὤμων.
παρετίθετο δὲ τοῖς ἥρωσι δειπνοῦσι καὶ λάχανα. ὅτι δὲ οἴδασι τὰς λαχανείας δῆλον ἐκ τῶν παρὰ νείατον ὄρχον κοσμητῶν πρασιῶν (Od. 7.127). ἀλλὰ μὴν καὶ τοῖσ κακοχυμοτάτοις κρομύοις ἐχρῶντο· Il. 11.630
ἐπιμελουμένους δὲ αὐτοὺς εἰσάγει καὶ τῶν ἀκροδρύων (Od. 7.120)· ‘ὄγχνη γὰρ ἐπ’ ὄγχνῃ που γηράσκει, σῦκον δ’ ἐπὶ σύκῳ.’ διὸ καὶ τῶν δένδρων τὰ μὲν καρποφόρα καλὰ προσαγορεύει (Od. 7.114)· ‘ἔνθα δένδρεα καλὰ πεφύκει, ὄγχναι καὶ ῥοιαὶ καὶ μηλέαι.’ τὰ δ’ εἰς ξυλείαν εὔθετα μακρά, τοῖς ἐπιθέτοις τὰς χρήσεις διαστέλλων (Od. 5.238)·
- ἐπὶ δὲ κρόμυον ποτοῦ ὄψον.
ἀρχαιοτέρα δ’ ἦν καὶ τῶν Τρωικῶν ἡ τούτων χρῆσις. Τάνταλος γοῦν οὐδὲ θανὼν ἀπαλλάττεται τῆς τούτων ἐπιθυμίας· εἴπερ ὁ κολάζων αὐτὸν θεὸς προσείων (Plat. Phaedr. p. 230), καθάπερ οἱ τὰ ἄλογα τῶν ζῴων τοῖς θαλλοῖς ἄγοντες, τοὺς τοιούτους καρποὺς ἀποκρούεται αὐτὸν τῆς ἀπολαύσεως, ὅτε τῆς ἐλπίδος ἐγγὺς ἔλθοι. καὶ Λαέρτην δ᾽ Ὀδυσσεὺς ἀναμιμνήσκει ὧν ἔδωκεν αὐτῷ παιδὶ ὄντι (Od. 24.340)· ‘ὄγχνας μοι δῶκας τρισκαίδεκα’ καὶ τὰ ἑξῆς.
- ἔνθα δένδρεα μακρὰ πεφύκει,
- κλήθρη τ’ αἴγειρός τ’ ἐλάτη τ’ ἦν οὐρανομήκης.
ὅτι δὲ καὶ ἰχθῦς ἤσθιον Σαρπηδὼν δῆλον ποιεῖ (Il. 5.487), ὁμοιῶν τὴν ἅλωσιν πανάγρου δικτύου θήρᾳ. καίτοι Εὔβουλος κατὰ τὴν κωμικὴν χάριν φησὶ παίζων (II 207 K)·
οὐδὲ τὸν ἀέρα δ’ οἱ ἥρωες τοῖς ὄρνισιν εἴων ἐλεύθερον, παγίδας καὶ νεφέλας ἐπὶ ταῖς κίχλαις καὶ
- ἰχθὺν δ’ Ὅμηρος ἐσθίοντ’ εἴρηκε ποῦ
- τίνα τῶν Ἀχαιῶν; κρέα δὲ μόνον ὤπτων, ἐπεὶ
- ἕψοντά γ’ οὐ πεποίηκεν αὐτῶν οὐδένα.
- ἀλλ’ οὐδὲ μίαν ἀλλ’ ἑταίραν εἶδέ τις
- αὐτῶν, ἑαυτοὺς δ’ ἔδεφον ἐνιαυτοὺς δέκα.
- πικρὰν στρατείαν δ’ εἶδον, οἵτινες πόλιν
- μίαν λαβόντες εὐρυπρωκτότεροι πολὺ
- τῆς πόλεος ἀπεχώρησαν ἧς εἷλον τότε.
καὶ ὁ κατ’ Ὀδυσσέως ἀφεθεὶς ποῦς βοὸς (Od. 20.299) τούτου σημεῖον· πόδα γὰρ βόειον οὐδεὶς ὀπτᾷ. καὶ τὸ (Od. 1.141) ‘κρειῶν δὲ πίνακας παρέθηκεν ἀείρας παντοίων’ οὐ μόνον τὴν τῶν κρεῶν ἐξαλλαγὴν δηλοῖ, ὡς ὀρνίθεια, χοίρεια, ἐρίφεια, βόεια λέγων, ἀλλὰ τὴν σκευασίαν ὡς ποικίλην ἔχοντα καὶ οὐ μονοειδῆ ἀλλὰ περιττήν.
- ὡς δὲ λέβης ζεῖ . . . . . . . .
- κνίσσῃ μελδόμενος ἁπαλοτρεφέος σιάλοιο.
ὡς ἀνακύπτειν τὰς Σικελικὰς καὶ Συβαριτικὰς καὶ Ἰταλικὰς τραπέζας, ἤδη δὲ καὶ Χίας. μαρτυροῦνται γὰρ καὶ Χῖοι οὐκ ἔλαττον τῶν προειρημένων ἐπὶ ὀψαρτυτικῇ. Τιμοκλῆς (II 466 K)·
κοιμῶνται δὲ μετὰ γυναικῶν παρ’ Ὁμήρῳ οὐ μόνον οἱ νέοι, ἀλλὰ καὶ οἱ γέροντες Φοῖνιξ τε καὶ Νέστωρ. μόνῳ Μενελάῳ οὐ συνέζευκται γυνὴ διὰ
- Χῖοι πολὺ
- ἄριστ’ ἀνευρήκασιν ὀψαρτυτικήν.
Πίνδαρος ἐπαινεῖ (ol. IX 48). Εὔβουλος δέ φησιν (II 209 K)·
- ‘παλαιὸν μὲν οἶνον, ἄνθεα δ’ ὕμνων νεωτέρων’
τὸ αὐτὸ δὲ καὶ Ἄλεξις σχεδὸν ἀπαραλλάκτως (II 400 K), τοῦ σφόδρα μόνου κειμένου ἀντὶ τοῦ ἀεί. ὄντως δὲ ὁ παλαιὸς οἶνος οὐ πρὸς ἡδονὴν μόνον, ἀλλὰ καὶ πρὸς ὑγίειαν προσφορώτερος. πέσσει τε γὰρ μᾶλλον τὰ σῖτα καὶ λεπτομερὴς ὢν εὐανάδοτός ἐστι δύναμίν τε τοῖς σώμασιν ἐμποιεῖ τὸ αἷμά τε ἐνερευθὲς καὶ εὐανάδοτον κατασκευάζει καὶ τοὺς ὕπνους ἀταράχους παρέχει. ἐπαινεῖ δὲ Ὅμηρος τὸν ἐπιδεχόμενον ἱκανὴν κρᾶσιν, ὡς τὸν τοῦ Μάρωνος (Od. 9.197). ἐπιδέχεται δὲ πλείω κρᾶσιν ὁ παλαιὸς οἶνος διὰ τὸ μᾶλλον θερμὸς γίνεσθαι παλαιούμενος. ἔνιοι δὲ καὶ τὴν Διονύσου φυγὴν (Il. 6.135) εἰς τὴν θάλασσαν οἰνοποιίαν σημαίνειν φασὶ πάλαι γνωριζομένην. ἡδὺν γὰρ εἶναι τὸν οἶνον παρεγχεομένης θαλάσσης. ἐπαινῶν δὲ Ὅμηρος τὸν μέλανα οἶνον πολλάκις αὐτὸν καὶ αἴθοπα καλεῖ. δυναμικώτατος γάρ ἐστι καὶ μένων ἐν ταῖς ἕξεσι τῶν πινόντων πλεῖστον χρόνον. Θεόπομπος δέ φησι (FHG I 328) παρὰ Χίοις πρώτοις γενέσθαι τὸν μέλανα οἶνον, καὶ τὸ φυτεύειν δὲ καὶ θεραπεύειν ἀμπέλους Χίους πρώτους μαθόντας παρ’ Οἰνοπίωνος τοῦ Διονύσου, ὃς καὶ
- ἄτοπον δὲ τὸν μὲν οἶνον εὐδοκιμεῖν ἀεὶ
- παρὰ ταῖς ἑταίραις τὸν παλαιόν, ἄνδρα δὲ
- μὴ τὸν παλαιόν, ἀλλὰ τὸν νεώτερον.
περὶ Ἰταλικῶν οἴνων φησὶν ὁ παρὰ τούτῳ τῷ σοφιστῇ Γαληνός· ‘ὁ Φαλερῖνος οἶνος ἀπὸ ἐτῶν δέκα ἐστὶ πότιμος καὶ ἀπὸ πεντεκαίδεκα μέχρι εἴκοσιν· ὁ δ’ ὑπὲρ τοῦτον ἐκπίπτων τὸν χρόνον κεφαλαλγὴς καὶ τοῦ νευρώδους καθάπτεται. εἴδη δ᾽ αὐτοῦ δύο, ὁ αὐστηρὸς καὶ ὁ γλυκάζων· οὗτος δὲ τοιοῦτος γίνεται ὅταν ὑπὸ τὸν τρυγητὸν νότοι πνεύσωσι, παρ’ ὃ καὶ μελάντερος γίνεται. ὁ δὲ μὴ οὕτω τρυγηθεὶς αὐστηρός τε καὶ τῷ χρώματι κιρρός. καὶ τοῦ Ἀλβανοῦ δὲ οἴνου εἴδη δύο, ὃ μὲν γλυκάζων, ὃ δ’ ὀμφακίας· ἀμφότεροι δὲ ἀπὸ πεντεκαίδεκα ἐτῶν ἀκμάζουσι. Συρεντῖνος δὲ ἀπὸ πέντε καὶ εἴκοσιν ἐτῶν ἄρχεται γίνεσθαι πότιμος· ὢν γὰρ ἀλιπὴς καὶ λίαν ψαφαρὸς μόλις πεπαίνεται· καὶ παλαιούμενος σχεδὸν μόνοις ἐστὶν ἐπιτήδειος τοῖς χρωμένοις διηνεκῶς. ὁ δὲ Ῥηγῖνος τοῦ Συρεντίνου λιπαρώτερος ὢν χρήσιμος ἀπὸ ἐτῶν πεντεκαίδεκα. χρήσιμος καὶ ὁ Πριούερνος λεπτομερέστερος ὢν τοῦ Ῥηγίνου ἥκιστά τε καθαπτόμενος κεφαλῆς. τούτῳ ἐμφερὴς ὁ Φορμιανός, ταχὺ δὲ ἀκμάζει καὶ λιπαρώτερός ἐστιν αὐτοῦ. βράδιον δ’ ἀκμάζει ὁ Τριφολῖνος, ἐστὶ δὲ τοῦ Συρεντίνου γεωδέστερος. ὁ δὲ Στατανὸς τῶν πρώτων ἐστὶν οἴνων, ἐμφερὴς τῷ Φαλερίνῳ,
ὅτι παρ’ Ἰνδοῖς τιμᾶται δαίμων, ὥς φησι Χάρης ὁ Μιτυληναῖος (fr. 13 M), ὃς καλεῖται Σοροάδειος· ἑρμηνεύεται δὲ Ἑλλάδι φωνῇ οἰνοποιός.
ὅτι Ἀντιφάνης που ὁ χαρίεις τὰ ἐξ ἑκάστης πόλεως ἰδιώματα οὕτω καταλέγει (II 115 K)·
Ἕρμιππος δ’ οὕτως (I 243 K)·
- ἐξ Ἤλιδος μάγειρος, ἐξ Ἄργους λέβης,
- Φλιάσιος οἶνος, ἐκ Κορίνθου στρώματα,
- ἰχθῦς Σικυῶνος, Αἰγίου δ’ αὐλητρίδες,
- τυρὸς Σικελικός, — — — — — —
- μύρον ἐξ Ἀθηνῶν, ἐγχέλεις Βοιώτιαι.
- ἕσπετε νῦν μοι, Μοῦσαι Ὀλύμπια δώματ’ ἔχουσαι,
- ἐξ οὗ ναυκληρεῖ Διόνυσος ἐπ’ οἴνοπα πόντον,
- ὅσσ’ ἀγάθ’ ἀνθρώποις δεῦρ’ ἤγαγε νηὶ μελαίνῃ.
- ἐκ μὲν Κυρήνης καυλὸν καὶ δέρμα βόειον·
- ἐκ δ’ Ἑλλησπόντου σκόμβρους καὶ πάντα ταρίχη·
- ἐκ δ’ αὖ Θετταλίας χόνδρον καὶ πλευρὰ βόεια·
- καὶ παρὰ Σιτάλκου ψώραν Λακεδαιμονίοισι·
- καὶ παρὰ Περδίκκου ψεύδη ναυσὶν πάνυ πολλαῖς.
- αἱ δὲ Συράκουσαι σῦς καὶ τυρὸν παρέχουσι.
- καὶ Κερκυραίους ὁ Ποσειδῶν ἐξολέσειε
- ναυσὶν ἐπὶ γλαφυραῖς, ὁτιὴ δίχα θυμὸν ἔχουσι.
- ταῦτα μὲν ἐντεῦθεν· ἐκ δ’ Αἰγύπτου τὰ κρεμαστὰ
- ἱστία καὶ βίβλους· ἀπὸ δ’ αὖ Συρίας λιβανωτόν·
- ἡ δὲ καλὴ Κρήτη κυπάριττον τοῖσι θεοῖσιν,
- ἡ Λιβύη δ’ ἐλέφαντα πολὺν παρέχει κατὰ πρᾶσιν·
- ἡ Ῥόδος ἀσταφίδας τε καὶ ἰσχάδας ἡδυονείρους.
- αὐτὰρ ἀπ’ Εὐβοίας ἀπίους καὶ ἴφια μῆλα·
- ἀνδράποδ’ ἐκ Φρυγίας, ἀπὸ δ’ Ἀρκαδίας ἐπικούρους.
v.1.p.63- αἱ Παγασαὶ δούλους καὶ στιγματίας παρέχουσι.
- τὰς δὲ Διὸς βαλάνους καὶ ἀμύγδαλα σιγαλόεντα
- Παφλαγόνες παρέχουσι· τὰ γάρ τ᾽ ἀναθήματα
- δαιτός·
- Φοινίκη δ’ αὖ καρπὸν φοίνικος καὶ σεμίδαλιν·
- Καρχηδὼν δάπιδας καὶ ποικίλα προσκεφάλαια.
Πίνδαρος δ’ ἐν τῇ εἰς Ἱέρωνα Πυθικῇ ᾠδῇ (fr. 106 B4)·
Κριτίας δὲ οὕτως (fr. 1 B)·
- ἀπὸ Ταϋγέτοιο μὲν Λάκαιναν
- ἐπὶ θηρσὶ κύνα τρέχειν πυκινώτατον ἑρπετόν.
- Σκύριαι δ’ ἐς ἄμελξιν γάλακτος
- αἶγες ἐξοχώταται·
- ὅπλα δ’ ἀπ’ Ἄργεος, ἅρμα Θηβαῖον, ἀλλ᾽ ἀπὸ
- τῆς ἀγλαοκάρπου
- Σικελίας ὄχημα δαιδάλεον ματεύειν.
καὶ ἐπαινεῖται ὄντως ὁ Ἀττικὸς κέραμος. Εὔβουλος δέ φησι (II 211 K) ‘Κνίδια κεράμια, Σικελικὰ βατάνια, Μεγαρικὰ πιθάκνια.’ Ἀντιφάνης δέ (II 171 K)·
- κότταβος ἐκ Σικελῆς ἐστι χθονὸς ἐκπρεπὲς ἔργον,
- ὃν σκοπὸν ἐς λατάγων τόξα καθιστάμεθα.
- εἶτα δ’ ὄχος Σικελὸς κάλλει δαπάνῃ τε κράτιστος.
- . . . . . . . . . . . . . . . .
- Θεσσαλικὸς δὲ θρόνος, γυίων τρυφερωτάτη ἕδρα.
- εὐναίου δὲ λέχους κάλλος ἔχει
v.1.p.64- Μίλητός τε Χίος τ’ ἔναλος πόλις Οἰνοπίωνος.
- Τυρσηνὴ δὲ κρατεῖ χρυσότυπος φιάλη
- καὶ πᾶς χαλκὸς ὅτις κοσμεῖ δόμον ἔν τινι χρείᾳ.
- Φοίνικες δ’ εὗρον γράμματα ἀλεξίλογα.
- Θήβη δ’ ἁρματόεντα δίφρον συνεπήξατο πρώτη·
- φορτηγοὺς δ’ ἀκάτους Κᾶρες ἁλὸς ταμίαι.
- τὸν δὲ τροχὸν γαίας τε καμίνου τ’ ἔκγονον εὗρε,
- κλεινότατον κέραμον, χρήσιμον οἰκονόμον,
- ἡ τὸ καλὸν Μαραθῶνι καταστήσασα τρόπαιον.
- καὶ νᾶπυ Κύπριον καὶ σκαμωνίας ὀπὸν
- καὶ κάρδαμον Μιλήσιον καὶ κρόμμυον
- Σαμοθρᾴκιον καὶ καυλὸν ἐκ Καρχηδόνος
- καὶ σίλφιον θύμον τε τῶν Ὑμηττίων
- ὀρίγανόν τε Τενέδιον.
ὅτι ὁ Περσῶν βασιλεὺς τὸν Χαλυβώνιον μόνον οἶνον ἔπινεν· ὅν φησι Ποσειδώνιος (FHG III 276) κἀν Δαμασκῷ τῆς Συρίας γίνεσθαι, Περσῶν αὐτόθι καταφυτευσάντων τὰς ἀμπέλους. ἐν δὲ Ἴσσῃ τῇ κατὰ τὸν Ἀδρίαν νήσῳ Ἀγαθαρχίδης φησὶν (FHG III 194) οἶνον γίνεσθαι ὃν πᾶσι συγκρινόμενον καλλίω εὑρίσκεσθαι. Χίου δὲ οἴνου καὶ Θασίου μέμνηται Ἐπίλυκος (I 804 K)· ‘Χῖος καὶ Θάσιος ἠθημένος.’ καὶ Ἀντίδοτος δέ (II 411 K)·
φησὶ Κλέαρχος (IV 564 M).
- Θάσιον ἔγχει . . . .
- ὁ γὰρ λαβών μου καταφάγῃ τὴν καρδίαν,
- ὅταν πίω τοῦδ᾽, εὐθὺς ὑγιὴς γίνεται·
- Ἀσκληπιὸς κατέβρεξε . . . .
- οἶνος Λέσβιος,
- ὃν αὐτὸς ἐποίησεν ὁ Μάρων, μοι δοκῶ,
φησὶν Ἄλεξις (II 398 K).
- Λεσβίου ... πώματος
- οὐκ ἔστιν ἄλλος οἶνος ἡδίων πιεῖν,
ὁ αὐτός (ibid.)·
- Θασίοις καὶ Λεσβίοις οἰναρίοις
- τῆς ἡμέρας τὸ λοιπὸν ὑποβρέχει μέρος
- καὶ νωγαλίζει.
Ἔφιππος (II 264 K)·
- ἡδὺς ὁ Βρόμιος τὴν ἀτέλειαν Λεσβίου
- ποιῶν τὸν οἶνον εἰσάγουσιν ἐνθάδε·
- ὃς ἂν εἰς ἑτέραν ληφθῇ δ’ ἀποστέλλων πόλιν
- κἂν κύαθον, ἱερὰν ἐγγράφων τὴν οὐσίαν.
Ἀντιφάνης (II 117 K)·
- φιλῶ γε πράμνιον οἶνον Λέσβιον ....
- πολλὴ δὲ Λεσβία σταγὼν ἐκπίνεται
- ἄγαν.
Εὔβουλος (II 209 K)·
- ἔστιν ὄψον χρηστόν, ἐπαγωγὸν πάνυ
v.1.p.66- οἶνός τε Θάσιος καὶ μύρον καὶ στέμματα.
- ἐν πλησμονῇ γὰρ Κύπρις, ἐν δὲ τοῖς κακῶς
- πράσσουσιν οὐκ ἔνεστιν Ἀφροδίτη βροτοῖς.
μέμνηται δὲ οὗτος καὶ ψιθίου οἴνου (ib. 212)·
- Θάσιον ἢ Χῖον λαβὼν
- ἢ Λέσβιον γέροντα νεκταροσταγῆ.
καὶ Ἀναξανδρίδης (II 163 K)· ‘χοῦς κεκραμένος | ψιθίου.’
- οἶνον γάρ με ψίθιον γεύσας
- ἡδὺν ἄκρατον, διψῶντα λαβὼν
- ὄξει παίει πρὸς τὰ στήθη.
ὅτι Ἀριστοφάνους τὰς δευτέρας Θεσμοφοριαζούσας Δημήτριος ὁ Τροιζήνιος Θεσμοφοριασάσας ἐπιγράφει. ἐν ταύτῃ ὁ κωμικὸς μέμνηται Πεπαρηθίου οἴνου (I 473 K)·
Εὔβουλος (II 210 K)·
- οἶνον δὲ πίνειν οὐκ ἐάσω πράμνιον,
- οὐ Χῖον, οὐχὶ Θάσιον, οὐ Πεπαρήθιον,
- οὐδ’ ἄλλον ὅστις ἐπεγερεῖ τὸν ἔμβολον.
Ἀρχεστράτου τοῦ δειπνολόγου (fr. 59 Ri)·
- ὁ Λευκάδιος πάρεστι καὶ μελίττιος
- οἰνίσκος οὕτω πότιμος.
- εἶθ’ ὁπόταν πλήρωμα Διὸς σωτῆρος ἕλησθε,
- ἤδη χρὴ γεραόν, πολιὸν σφόδρα κρᾶτα φοροῦντα
- οἶνον, ὑγρὰν χαίταν λευκῷ πεπυκασμένον ἄνθει
- πίνειν, ἐκ Λέσβου περικύμονος ἐκγεγαῶτα.
v.1.p.67- τόν τ’ ἀπὸ Φοινίκης ἱερᾶς τὸν Βύβλινον αἰνῶ·
- οὐ μέντοι κείνῳ γε παρεξισῶ αὐτόν. ἐὰν γὰρ
- ἐξαίφνης αὐτοῦ γεύσῃ μὴ πρόσθεν ἐθισθείς,
- εὐώδης μέν σοι δόξει τοῦ Λεσβίου εἶναι
- μᾶλλον· ἔχει γὰρ τοῦτο χρόνου διὰ μῆκος ἄπλατον·
- πινόμενος δ’ ἥσσων πολλῷ. κεῖνος δὲ δοκήσει
- οὐκ οἴνῳ σοι ἔχειν ὅμοιον γέρας, ἀμβροσίᾳ δέ.
- εἰ δέ τινες σκώπτουσιν ἀλαζονοχαυνοφλύαροι,
- ὡς ἅδιστος ἔφυ πάντων Φοινίκιος οἶνος,
- οὐ προσέχω τὸν νοῦν αὐτοῖς . . . .
- ἐστὶ δὲ καὶ Θάσιος πίνειν γενναῖος, ἐὰν ᾖ
- πολλαῖς πρεσβεύων ἐτέων περικαλλέσιν ὥραις.
- οἶδα δὲ κἀξ ἄλλων πόλεων βοτρυοσταγῆ ἔρνη
- εἰπεῖν αἰνῆσαί τε καὶ οὔ με λέληθ’ ὀνομῆναι·
- ἀλλ’ οὐθὲν τἄλλ’ ἐστὶν ἁπλῶς πρὸς Λέσβιον οἶνον.
- ἀλλά τινες χαίρουσιν ἐπαινοῦντες τὰ παρ’ αὑτοῖς.
φοινικίνου δὲ οἴνου μέμνηται καὶ Ἔφιππος (II 263 K)·
καὶ πάλιν (p. 255, 8)·
- κάρυα, ῥοίας, φοίνικας, ἕτερα νώγαλα,
- σταμνάριά τ’ οἴνου μικρὰ τοῦ φοινικίνου.
μνημονεύει αὐτοῦ καὶ Ξενοφῶν Ἀναβάσει (II 3, 14). Μενδαίου δὲ Κρατῖνος (I 69 K)·
- φοινικίνου βῖκός τις ὑπανεῴγνυτο.
Ἕρμιππος δέ που ποιεῖ τὸν Διόνυσον πλειόνων μεμνημένον (I 249 K)·
- νῦν δ’ ἂν ἴδῃ Μενδαῖον ἡβῶντ’ ἀρτίως
- οἰνίσκον, ἕπεται κἀκολουθεῖ καὶ λέγει·
- ‘οἴμ’ ὡς ἁπαλὸς καὶ λευκός· ἆρ’ οἴσει τρία;’
φησὶ δὲ Φαινίας ὁ Ἐρέσιος (FHG II 301) Μενδαίους τοὺς βότρυς ἐπὶ τῇ ἀμπέλῳ ῥαίνειν τῷ ἐλατηρίῳ· διὸ γίνεσθαι τὸν οἶνον μαλακόν.
- Μενδαίῳ ... μὲν καὶ ἐνουροῦσιν θεοὶ αὐτοὶ
- στρώμασιν ἐν μαλακοῖς. Μάγνητα δὲ μειλιχόδωρον
- καὶ Θάσιον, τῷ δὴ μήλων ἐπιδέδρομεν ὀδμή,
- τοῦτον ἐγὼ κρίνω πολὺ πάντων εἶναι ἄριστον
- τῶν ἄλλων οἴνων μετ’ ἀμύμονα Χῖον ἄλυπον.
- ἔστι δέ τις οἶνος, τὸν δὴ σαπρίαν καλέουσι,
- οὗ καὶ ἀπὸ στόματος στάμνων ὑπανοιγομενάων
- ὄζει ἴων, ὄζει δὲ ῥόδων, ὄζει δ’ ὑακίνθου·
- ὀσμὴ θεσπεσία κατὰ πᾶν δ’ ἔχει ὑψερεφὲς δῶ,
- ἀμβροσία καὶ νέκταρ ὁμοῦ. τοῦτ’ ἐστὶ τὸ νέκταρ,
- τούτου χρὴ παρέχειν πίνειν ἐν δαιτὶ θαλείῃ
- τοῖσιν ἐμοῖσι φίλοις, τοῖς δ’ ἐχθροῖς ἐκ Πεπαρήθου·
ὅτι Θεμιστοκλῆς ὑπὸ βασιλέως ἔλαβε δωρεὰν τὴν Λάμψακον εἰς οἶνον, Μαγνησίαν δ’ εἰς ἄρτον, Μυοῦντα δ’ εἰς ὄψον, Περκώτην δὲ καὶ τὴν Παλαίσκηψιν εἰς στρωμνὴν καὶ ἱματισμόν. ἐκέλευσε δὲ τούτῳ στολὴν φορεῖν βαρβαρικήν, ὡς καὶ Δημαράτῳ, δοὺς
ὅτι Μιτυληναῖοι τὸν παρ’ αὑτοῖς γλυκὺν οἶνον πρόδρομον καλοῦσι, ἄλλοι δὲ πρότροπον ἢ πρόδρομον.
θαυμάζεται δὲ καὶ ὁ Ἰκάριος οἶνος, ὡς Ἄμφος (II 248 K)·
γίνεται δὲ ἐν Ἰκάρῳ, φησὶν Ἐπαρχίδης (FHG IV 404), ὁ πράμνιος. ἐστὶ δὲ οὗτος γένος τι οἴνου. καί ἐστιν οὗτος οὔτε γλυκὺς οὔτε παχύς, ἀλλ’ αὐστηρὸς καὶ σκληρὸς καὶ δύναμιν ἔχων διαφέρουσαν· οἵῳ Ἀριστοφάνης οὐχ ἥδεσθαι Ἀθηναίους φησί (fr. 579 K) λέγων τὸν Ἀθηναίων δῆμον οὔτε ποιηταῖς ἥδεσθαι σκληροῖς
- ἐν Θουρίοις τοὔλαιον, ἐν Γέλᾳ φακοί,
- Ἰκάριος οἶνος, ἰσχάδες Κιμώλιαι.
ἐπαινεῖ Ἄμφις καὶ τὸν ἐξ Ἀκάνθου πόλεως οἶνον λέγων (II 247 K)· ποδαπὸς εἶ; φράσον.
Κορινθίου οἴνου Ἄλεξις μνημονεύει ὡς σκληροῦ (II 401 K)·
- Β. Ἀκάνθιος. Α. εἶτα πρὸς θεῶν
- οἴνου πολίτης ὢν κρατίστου στρυφνὸς εἶ
- καὶ τοὔνομ’ αὐτὸ τῆς πατρίδος ἐν τοῖς τρόποις
- ἔχεις, τὰ δ’ ἤδη τῶν πολιτῶν οὐκ ἔχεις;
v.1.p.71
καὶ Εὐβοικοῦ δέ (p. 403)· ‘πολὺν πιὼν Εὐβοικὸν οἶνον.’ Ἀρχίλοχος τὸν Νάξιον τῷ νέκταρι παραβάλλει (fr. 151 B4)· ὃς καί πού φησιν (fr. 2)·
- οἶνος ξενικὸς παρῆν· ὁ γὰρ Κορίνθιος
- βασανισμός ἐστι.
Στράττις δὲ τὸν Σκιάθιον ἐπαινεῖ (I 729 K)·
- ἐν δορὶ μέν μοι μᾶζα μεμαγμένη, ἐν δορὶ δ᾽ οἶνος
- Ἰσμαρικός· πίνω δ’ ἐν δορὶ κεκλιμένος.
Ἀχαιὸς δὲ τὸν Βίβλινον (p. 586 N)· ‘ἐδεξιοῦτο Βιβλίνου μέθης ἐκπώματι.’ ἐκαλεῖτο δ’ οὕτως ἀπό τινος χωρίου οὕτω προσαγορευομένου. φησὶ δὲ Φιλύλλιος (I 787 K) ὅτι
- οἶνος κοχύζει τοῖς ὁδοιπόροις πιεῖν
- μέλας Σκιάθιος, ἴσον ἴσῳ κεκραμένος.
Ἐπίχαρμος δὲ ἀπό τινων ὀρῶν Βιβλίνων φησὶν αὐτὸν ὠνομάσθαι. Ἀρμενίδας δὲ τῆς Θρᾴκης φησὶν εἶναι χώραν τὴν Βιβλίαν, ἣν Ἀντισάρην καὶ Οἰσύμην προσαγορευθῆναι. ἐπιεικῶς δὲ ἡ Θρᾴκη ἐθαυμάζετο ὡς ἡδύοινος, καὶ συνόλως τὰ ἀπὸ πλησίον αὐτῆς χωρία·
- παρέξω Λέσβιον, Χῖον σαπρόν,
- Θάσιον, Βίβλινον, Μενδαῖον, ὥστε μηδένα κραιπαλᾶν.
Ἵππυς δ’ ὁ Ῥηγῖνος τὴν εἰλεὸν καλουμένην ἄμπελον βιβλίαν φησὶ καλεῖσθαι, ἣν Πόλλιν τὸν Ἀργεῖον, ὃς ἐβασίλευσε Συρακουσίων, πρῶτον εἰς Συρακούσας κομίσαι ἐξ Ἰταλίας. εἴη ἂν οὖν ὁ παρὰ Σικελιώταις γλυκὺς καλούμενος Πόλλιος ὁ Βίβλινος οἶνος.
- νῆες δ’ ἐκ Λήμνοιο παρέστασαν οἶνον ἄγουσαι (H 467).
χρησμός. ἐν τῷ χρησμῷ, φησίν, ὁ θεὸς ηὐτομάτισε·
ὠνομάζετο δὲ παρὰ Τροιζηνίοις, ὥς φησιν Ἀριστοτέλης ἐν τῇ αὐτῶν πολιτείᾳ (fr. 546 R), ἄμπελος Ἀνθηδονιὰς καὶ Ὑπερειὰς ἀπὸ Ἄνθου τινὸς καὶ Ὑπέρου, ὡς καὶ Ἀλθηφιὰς ἀπὸ Ἀλθηφίου τινός, ἑνὸς τῶν Ἀλφειοῦ ἀπογόνων.
- πῖν’ οἶνον τρυγίαν, ἐπεὶ οὐκ Ἀνθηδόνα ναίεις
- οὐδ’ ἱερὰν Ὑπέραν, ὅθι γ’ ἄτρυγον οἶνον ἔπινες.
Ἀλκμὰν δέ που ‘ἄπυρον οἶνον καὶ ἄνθεος ὄσδοντά’ φησι (fr. 117 B4) τὸν ἐκ Πέντε λόφων, ὅς ἐστι τόπος Σπάρτης ἀπέχων στάδια ἑπτά· καὶ τὸν ἐκ Δενθιάδων, ἐρύματός τινος, καὶ τὸν ἐξ Οἰνοῦντος καὶ τὸν ἐξ Ὀνόγλων καὶ Σταθμῶν. χωρία δὲ ταῦτα τὰ καὶ πλησίον Πιτάνης. φησὶν οὖν ‘οἶνον δ’ Οἰνουντιάδαν ἢ Δένθιν ἢ Καρύστιον ἢ Ὄνογλιν ἢ Σταθμίταν.’ καὶ τὸν ἐκ Καρύστου, ὅς ἐστι πλησίον Ἀρκαδίας. ἄπυρον
περὶ δὲ τῆς τοῦ ἀνθοσμίου οἴνου σκευασίας Φαινίας ὁ Ἐρέσιός φησι τάδε (FHG II 301)· ‘γλεύκει παραχεῖται παρὰ χοῦς πεντήκοντα εἷς θαλάσσης καὶ γίνεται ἀνθοσμίας.’ καὶ πάλιν· ‘ἀνθοσμίας γίνεται ἐκ νέων ἀμπέλων ἰσχυρότερος ἢ ἐκ παλαιῶν.’ ἑξῆς τέ φησι· ‘τὰς ὀμφακώδεις συμπατήσαντες ἀπέθεντο καὶ ἀνθοσμίας ἐγένετο.’ Θεόφραστος δ’ ἐν Θάσῳ φησὶ (de odor. 51) τὸν ἐν τῷ πρυτανείῳ διδόμενον θαυμαστὸν εἶναι τὴν ἡδονήν· ἠρτυμένος γάρ ἐστιν. ‘ἐμβάλλουσι γὰρ εἰς τὸ κεράμιον σταῖς μέλιτι φυράσαντες, ὥστε τὴν ὀσμὴν ἀπ’ αὐτοῦ, τὴν δὲ γλυκύτητα ἀπὸ τοῦ σταιτὸς λαμβάνειν τὸν οἶνον.’ καὶ ἑξῆς δέ φησιν· ‘ἐάν τις κεράσῃ σκληρὸν καὶ εὔοσμον μαλακῷ καὶ ἀόσμῳ, καθάπερ τὸν Ἡρακλεώτην καὶ τὸν Ἐρυθραῖον, τοῦ μὲν τὴν μαλακότητα, τοῦ δὲ τὴν εὐοσμίαν παρεχομένου.’
μυρίνης δὲ οἶνος κεῖται παρὰ Ποσειδίππῳ (IV 526 M)·
καὶ Ἑρμῆς δ’ εἶδος πόσεως παρὰ Στράττιδι (I 717, 22K)
- διψηρὸς ἄτοπος ὁ μυρίνης ὁ τίμιος.
τὸν καλούμενον νέκταρ.
- Χαιρέας δὲ ἐν Βαβυλῶνι οἶνόν φησι γίνεσθαι
ὁ Κεῖός φησι ποιητής (fr. 88 B4).
- ἦν ἄρ’ ἔπος τόδ’ ἀληθές, ὅ τ’ οὐ μόνον ὕδατος αἶσαν,
v.1.p.75- ἀλλά τι καὶ χλεύης οἶνος ἔχειν ἐθέλει. —
- οὐδὲν ἀπόβλητον Διονύσιον, οὐδὲ γίγαρτον,
τῶν οἴνων ὃ μὲν λευκός, ὃ δὲ κιρρός, ὃ δὲ μέλας. καὶ ὁ μὲν λευκὸς λεπτότατος τῇ φύσει, οὐρητικός, θερμὸς πεπτικός τε ὢν τὴν κεφαλὴν ποιεῖ διάπυρον· ἀνωφερὴς γὰρ ὁ οἶνος. ὁ δὲ μέλας, ὁ μὴ γλυκάζων, τροφιμώτατος, στυπτικός· ὁ δὲ γλυκάζων καὶ τῶν λευκῶν καὶ τῶν κιρρῶν τροφιμώτατος. λεαίνει γὰρ κατὰ τὴν πάροδον καὶ παχύνων τὰ ὑγρὰ μᾶλλον κεφαλὴν ἧττον παρενοχλεῖ. ὄντως γὰρ ἡ τοῦ γλυκέος οἴνου φύσις ἐγχρονίζει περὶ τὰ ὑποχόνδρια καὶ πτυέλου ἐστὶν ἀναγωγός, ὡς Διοκλῆς καὶ Πραξαγόρας ἱστοροῦσι. Μνησίθεος δ᾽ ὁ Ἀθηναῖός φησιν· ‘ὁ μέλας οἶνός ἐστι θρεπτικώτατος, ὁ δὲ λευκὸς οὐρητικώτατος καὶ λεπτότατος, ὁ δὲ κιρρὸς ξηρὸς καὶ τῶν σιτίων πεπτικώτερος.’ οἱ δ’ ἐπιμελέστερον τεθαλαττωμένοι οἶνοι ἀκραίπαλοί τέ εἰσι καὶ κοιλίας λύουσιν ἐπιδάκνουσί τε τὸν στόμαχον ἐμφυσήσεις τε ἐνεργάζονται καὶ συγκατεργάζονται τὴν τροφήν. τοιοῦτος δ’ ἐστὶν ὅ τε Μύνδιος καὶ ὁ ἀπὸ Ἁλικαρνασσοῦ. ὁ γοῦν κυνικὸς Μένιππος ἁλμοπότιν τὴν Μύνδον φησίν. ἱκανῶς δὲ καὶ ὁ Κῷος τεθαλάττωται. καὶ ὁ Ῥόδιος δὲ ἐλάττονος μὲν κεκοινώνηκε θαλάσσης, ὁ δὲ πολὺς αὐτοῦ ἀχρεῖός ἐστιν. ὁ δὲ νησιώτης εἴς τε τοὺς πότους ἐστὶν εὖ πεφυκὼς καὶ πρὸς τὴν καθημερινὴν χρῆσιν οὐκ ἀνοίκειος. ὁ δὲ Κνίδιος αἵματος γεννητικός,
τῶν δ’ οἴνων χαριέστατος ὁ κατὰ τὴν Ἰταλίαν Ἀλβανὸς καὶ ὁ Φαλερνίτης. ὁ δὲ τούτων πεπαλαιωμένος καὶ κεχρονικὼς φαρμακώδης ὢν καροῖ λίαν ταχέως. ὁ δὲ Ἀδριανὸς καλούμενος εὔπνους, εὐανάδοτος, ἄλυπος τὸ σύνολον. οἰνοποιητέον δὲ αὐτοὺς πρό τινος χρόνου καὶ εἰς ἀναπεπταμένον τόπον θετέον εἰς τὸ διαπνεῦσαι τὸ παχὺ τῆς δυνάμεως αὐτῶν. χαριέστατος δ’ οἶνος εἰς παλαίωσιν ὁ Κερκυραῖος. ὁ δὲ Ζακύνθιος καὶ ὁ Λευκάδιος διὰ τὸ γύψον λαβεῖν καὶ κεφαλὴν ἀδικοῦσιν. ὁ δ᾽ ἀπὸ Κιλικίας Ἀβάτης καλούμενος κοιλίας μόνον ἐστὶ μαλακτικός. Κῴῳ δὲ καὶ Μυνδίῳ καὶ Ἁλικαρνασσίῳ καὶ παντὶ τῷ ἱκανῶς τεθαλαττωμένῳ συνᾴδει τὰ σκληρὰ τῶν ὑδάτων οἷον
φησὶ Σοφοκλῆς (fr. 686 N).
- ὦ γλῶσσα, σιγήσασα τὸν πολὺν χρόνον,
- πῶς δῆτα τλήσῃ πρᾶγμ’ ὑπεξελθεῖν τόδε;
- ἦ τῆς ἀνάγκης οὐδὲν ἐμβριθέστερον,
- ὑφ’ ἧς τὸ κρυφθὲν ἐκφανεῖς ἀνακτόρων,
προσηγορίαν ἔχει ἀπὸ τῆς ἐν Ἀλεξανδρείᾳ λίμνης Μαρείας καὶ τῆς παρ’ αὐτὴν πόλεως ὁμωνύμου, ἣ πρότερον μὲν ἦν μεγίστη, νῦν δὲ κώμης περιείληφε μέγεθος, τὴν προσηγορίαν λαβοῦσα ἀπὸ Μάρωνος ἑνὸς τῶν μετὰ Διονύσου τὰς στρατείας πεποιημένων. πολλὴ δὲ ἡ περὶ τὴν γῆν ταύτην ἄμπελος, ἧς καὶ ἡ σταφυλὴ πάνυ βρωθῆναι εὔστομος καὶ ὁ γινόμενος οἶνος κάλλιστος· λευκός τε γὰρ καὶ ἡδύς, εὔπνους, εὐανάδοτος, λεπτός, κεφαλῆς οὐ καθικνούμενος, διουρητικός. τούτου δὲ καλλίων ὁ Ταινιωτικὸς καλούμενος. ταινία δ’ ἐστὶν ἐπιμήκης περὶ τοὺς αὐτοὺς τόπους, ἀφ’ ἧς οἱ γινόμενοι οἶνοί εἰσι μὲν ἠρέμα ὑπόχλωροι,
- αὐτὸς ἐμαυτοῦ Ἰόλεώς τε καὶ Ἀλκείδης γενήσομαι.
- ὅτι ὁ Μαρεώτης οἶνος ὁ Ἀλεξανδρεωτικὸς τὴν μὲν
σαυτὴν ἐπαινεῖς ὥσπερ Ἀστυδάμας, γύναι (Philem. fr. 190 K). ἦν δὲ τραγικὸς ποιητὴς ὁ Ἀστυδάμας.