fiagitat: pignus usurpat, fiducias uocat: obligationem adserit,
usuras praedicat, centesimas laudat. echinna quaedam est
faeneratoris pecunia, quae tanta mala parturit. echinna tamen
fecunda poenis uiscera trahens partu suo rumpitur et morte
materna docet subolem non esse degenerem in matrem. igitur
< ut> primum incipiunt esse serpentes illam morsibus suis
scindunt. illic ubi nascitur uenenum primum probatur. pecunia
autem faeneratoris omnia mala sua concipit: parit, nutrit
atque ipsa magis in subole sua crescit tristi prole numerosior,
non minus flexuosa quam serpens atque in orbem tota se
colligens, ut caput seruet, reliquo flagellat corpore, illud
solum producit ad uulnera: spiris ingentibus quos conprehenderit
ligat, solo capite interficit: saluo capite, etiamsi reliqua
276 A (111 C) 19 Uerg. Georg. II 154 alt.) V inamanis (a pro eras.) B 2 exactio ... facit s.
in mg. m2 V et exactionis DP\' pecunia DP\' apothecaa V m2 C ypo-
thecas V ml eet. 3 atque] et DP\' 4 atque quam multi B 5 facere B
datur om. V et fenus DP\' apellatur P 7 nomerosam P
8 sygrapham B simgrafam P et m1 T singrafam V et m2 T singrapham
cet. chirografom PV cyrografum DT cyrographum cet. ypothetas V
apothecas C ypothecas cet 10 centisimas P 10 sq. echidna V
echinna cet. 13 de genere B igitur... serpentes om. DP\' 14 ut
addidi primum om. VD 17 criacit P nomerisior P 18 non
minus iiexuosa om. V orbes (s 8. u.) V tota om. V se totam B
19 collegens P serciet V seruet (u ex p) B reliquo C reliquos
cet. illud (d ex m) P 20 spiris (is in ras.) li spires DP\' conpr§hindeiet
P coprehenderint DP\' 21 interfecit P
pars eius dilapidata fuerit, reuiuiscit.
diuersa quoque serpentibus
sunt conueniendi et parturiendi tempora, pecunia faenebris
a die initae conuentionis crescentibus serpit usuris, quae
parturire non nouit, quia dolores magis in alios ipsa transfundit.
ibi dolores sicut parturientis. unde etiam
Graeci usuras appellauerunt eo quod dolores partus animae
debitoris excitare uideantur. ueniunt calendae. parit sors
centesimam: ueniunt menses singuli, generantur usurae,
malorum parentum mala proles. haec est generatio uiperarum.
creuit centesima: petitur, non soluitur: adplicatur ad sortem.
fit maledictum propheticum dolus in dolo, usura inprobi
seminis fetura deterior. itaque non iam centesima incipit esse,
sed summa, hoc est non faenoris centesima, sed faenus centesimae.
usu ita usuris patrimonia scindantur. lugubre cerae prima
littera sonat. parturit uox doloris est. quid ibi boni esse
potest, quod a dolore incipit et ab obligatione? lepores ferunt
generare simul et educare et continuo parturire: istis quoque
anaglyphariis usurarum generatur et supergeneratur usura.
enutritur ac nascitur et nata iam parturit. radices quoque
arborum primo plantantur, ut prendant; cum prenderint, tunc
3, 7 (12,34) 11 Hier. 9, 6 Bas. 265 B (107 C) 18 Bas. 273 BC (110 E 111 A) in litura V delapidata DP\'C 2 faenebris (b s. fl.) V funebris
BT fenoris DP\' 8 serpet P 4 transfudit BT transfundit (n
alt. 8. u.) D 5 sicut] ut PC parturientes P unde om. BT
Tokoyc V da Koyc P dokouc C KOTC BT defOTC DP\' (in quibm
post Graeci
et quia bonus
ad omnia magister Ecclesiastes liber est Solomonis, paulisper
ipsi inhaereamus. non satiabitur inquit oculus uidendo
et non satiabitur auris auditu. nec faenerator expletur
accipiendo nec affectus eius cotidiano numerandi aeris satiatur
auditu. et iterum: omne quod fuit ipsum est quod
erit. crescit semper pecunia, otium nescit auaritia, usura
ferias. omnes inquit torrentes uadunt in mare et
mare e non adimpletur. mare istud faenerator est; omnium
patrimonia tamquam fluctus absorbet et ipse nescit expleri.
mari tamen plerique utuntur ad quaestum, faeneratore nemo
utitur nisi ad dispendium: illic multorum commodum est,
hic uniuersorum naufragium.
multa sunt animantia, quae cito
19 Eccl. 1, 7 24 Bas. 276 A (111 BC) P ad P atq. (q. del.) V pecunia in ras. m3 T preconia
B funebris T (in ras. m3) C fenoris DP\' 2 pollulat P
tempore (e in ras. 2 litt.) T temporum B 5 euellendi DP\'
6 reddendi] perdendi V 7 costodiendi P 8 funebris (u ex e) T
fenoris DPC 9 plantantur V 11 costodire P (fere Btmper) 12 explere
DP\' 13 solomonis P aalomoni P4 salomonis cd. 14 saturabitur
V 18 otium J\'C otiosum T (otio m2, otium m3) cet. 19 ereas
DP\' omnes (es ex is) P torrentes (es ex is) P in mare om. B
20 omnia (d ex a) D 22 utimur B
generat et numquam desinit, immo cum exordium crescendi acce-I
perit, in infinitum extendit augmentum. omne deinde quod crescit,
cum ad naturae suae formam atque mensuram magnitudinemque
peruenerit, uacat incremento, sed faeneratorum pecunia tempore
semper augetur et ultra formam maternae sortis excedens modum !
non continet. pleraque etiam animantium cum coeperint ea
quae ex his sunt orta generare, tamquam effetis uiribus usum
generationis amittunt: sors autem faenoris cum fuerit crescentibus
exaequata centesimis, et uetustatem sui renouat et partus
solitos adiunctione multiplicat.
atque diuinae praescripto legis inhibetur. populus, qui despoliauerat
Aegyptum, qui pede transierat mare, monetur a faenoris
pecunia cauere naufragia. et cum de aliis peccatis semel aut
multum iterata admonitione praescripserit, de faenore saepius
intimauit. habes in Exodo: quodsi pecuniam faeneraueris
pupillo, orphano, pauperi, aput te non suffocabis
eum, non inpones illi usuram. ostendit quid
sit suffocare, id est usuram inponere; strangulat enim et
quod peius est animam laqueus creditoris. quo sermone et
praedonis uiolentiam et deformis nodum mortis expressit:
quodsi pignus acceperis uestimentum propinqui
tui, ante solis occasum restitues illud; est enim
hoc coopertorium eius tantum, hoc uestimentum om. B 2 acciperit P 4 magnidudhiemque P 6 furmam P
exteodens (ce s. t..-fJ) li 7 contenit P tenet YBT, fort. recte
animantia V 8 his] ipsis B orta om. V uisum T et (corr.
ml) D 10 partos
si pignus acceperis uestimentum
propinqui tui, ante solis occasum restitues illud,
ne nudati appareat turpitudo: uos uero exuitis atque nudatis
et non redditis. uidete ne sol occidat super auaritiam uestram,
ne sol iustitiae uobis occidat, quia iustitiam non tenetis, aut
sol iniquitatis super flagitia uestra condatur. dies quoque
perit inuito, nox inruit sicut Iudae, qui cum diabolus se
misisset in cor eius, surrexit ad proditionem et facta est nox;
sol enim iustitiae occiderat ei ac super eum recubuerat qui
in cor eius intrauit. fecit illi tenebras, ut lucis non uideret
auctorem. ibi miser periit in illo conuiuio, quo alii saluantur.
reddite igitur uestimentum debitori, in quo dormiat et quietus
sit. si nolueris reddere, exaudiam inquit eum,
quia misericors sum. si uos non exauditis, ego exaudiam,
ego miserebor, ego non despiciam inopis precem.
12 Ephes. 4, 26 13 Malach. 4, 2 16 loh. 13, 2 et 27 21 Eiod. 22, 27 om. V 4 adimplere BT 6 sero] ęşţ
sermo V fere (ex sero) P4 7 est] sit V est inquit DP\' hominem]
quid hominem V 8 moyses (y a. u.) Y 9 acciperiss (s pr. eras.) P
11 appereat turpidudo P 12 non om. T uedete P auariciam
(ci 8. u. m2) V 13 occidat uobis B 14 sol om. DP4 15 iniusto V
qui] cui B diabulos (u 8. o) V 16 corde (om. eius) B nox
8. M. m2 Y 17 iniustitiae PV et (in del.) B, (in 8. u.) D ac] et DP4
incubuerat BT 18 facit T lucidum BT uiderit J\\ quod ferri
potest 19 perit
In Deuteronomio quoque scriptum est: non exiges a
fratre tuo usuram -pecuniae et usuram escarum
et usuram omnium rerum, quascumque faeneraueris
fratri tuo. si alienigenae credideris, usuram
exiges ab eo, a fratre autem tuo non exiges. uides
quantum pondus in uerbis sit. (noli exigere) inquit (usuram
a fratre tuo\\ hoc est: cum quo debes omnia habere communia.
ab eo tu usuram exigis? frater tuus consors naturae et
coheres gratiae: noli ab eo exigere amplius a quo durum est
repetere quod dederis, nisi cum habuerit unde dissoluat.
et
quia plerique refugientes praecepta legis, cum dederint pecuniam
negotiatoribus, non in pecunia usuras exigunt, sed de
mercibus eorum tamquam usurarum emolumenta percipiunt,
ideo audiant quid lex dicat. neque usuram inquit escarum
accipies neque omnium rerum, quascumque faeneraueris
fratri tuo. fraus enim ista et circumscriptio est
legis, non custodia. et putas te pie facere, quia a negotiatore
uelut mutuum suscipis? inde ille fraudem facit in mercium
pretio, unde tibi soluit usuram. fraudis illius tu auctor, tu
particeps, tibi proficit quidquid ille fraudauerit. et esca usura
est et uestis usura est et quodcumque sorti accedit usura
est. quod uelis ei nomen inponas, usura est. si licitum est,
cur uocabulum refugis, cur uelamen obtexis? si inlicitum,
cur incrementum requiris?
quod peius est, hoc uitium
PB et (-es corr.) T 2 pecuniae usuram et B 3 quascum-
. que V quaecumque cet., cf. u. 15 4 si alieniginae in ras. m4 V
credediris P 5 (bis) exigis PB et (-es corr.) T tuo om T
uides autem quantum B 6 sit in uerbis r\' inquit exigere B
8 exiges V 9 exegere P 10 dederis (de pr. s. w. m2) V cum
om. B soluat (\' 11 praecepta legis refugientes B 13 mercidibus,
(di del. ml) P usuram BT 14 et ideo DP\' eo C audiunt PVI
/.
escarum inquit Y 16 circumlocutio B 17 costodia P (fere semper)
facere] uiuere B a om. BT negotiatore (re 8. «. mJ2) V negotiatores
BT 18 mutuum DP\' mutus PBT munus VC 20 prin-,
ceps B 21 accedit sorti B sorte (fore P1) acciderit DP\'j
cellaria. si quis instaurandum conuiuium putat, ad negotiatorem
mittit, ut absentiati cupellam sibi gratis deferat:
ad cauponem dirigit, ut Picenum uinum aut Tyriacum
requirat, ad lanium, ut uuluam sibi procuret, ad alium, ut
poma adornet. itaque humanitatem iudicant quae alieno constant
periculo. tu bibis et alius diffluit lacrimis, tu epularis
et alios cibo tuo strangulas, tu symphonia delectaris et alius
miserabili deplorat ululatu, tu poma degustas et alius spinam
uorat. numquid colligunt de spinis uuas aut de
tribulis ficus? spina usura est, spina centesima est,
tribulus faenus est, male urit. quomodo ergo potes fructum
habere de spinis? si iste fructus de spinis non nascitur, ille
nascetur aeternus? de aerumnis ditaris, de lacrimis lucrum
quaeris, de fame aliena pasceris, de exuuiis despoliatorum
hominum cudis argentum et iudicas te diuitem, qui stipem
poscis a paupere? sed audi quid dicat saluator: uae uobis
diuitibus, qui habetis consolationem uestram!
Sed forte dicas quia scriptum est: alienigenae
et non consideras quid euangelium dicat, quod est
plenius. sed hoc interim sequestremus: legis ipsius uerba
considera. fratri tuo non faenerabis inquit ad usuram;
alienigenam exiges. quis erat tunc alienigena nisi
Amalech, nisi Amorraeus, nisi hostis? ibi inquit usuram
6, 24 19 Deut. 23. 20 22 Deut. 23, 19 et 20 24 Deut. 25, 17; 31, 4 om. BT 3 absintiati B absinthiati C 4 piceum BT 5 lanum
VBT uulbam Tx (u e. b) PBT procurat D et (-et corr.) P4 .
6 humanitate* (s R. u. lJ) indicant DP\' alienos (-orum m2) constat V
7 diffluit Erasmus defluet B defluit V (in quo lacrimis defluit) cet.
8 cibos V strangylas V symfonia V simfonia P simphonia TC
9 misero B spinft§ P 10 colligunt (i ex e) P colligunt inquit V
V / /
11 ficos Y centisima P centensima V 12 tribulos P potes ergo r
ergo om. DP\' 13 iste (ic 8. e) D istic P illic DP\' 14 nascitur
PIJP\'O 17 ssaluator (s pr. del. ml) P 24 amalech (h ll. u. m2) V
ammoreus libri hostes DI-\' usuro P
huic legitime indicuntur usurae. quem bello non potes facile
uincere, de hoc cito te potes centesima uindicare. ab hoc
usuram exige quem non sit crimen occidere. sine ferro
qui usuram flagitat, sine gladio se de hoste ulciscitur
qui fuerit usurarius exactor inimici. ergo ubi ius belli, ibi
etiam ius usurae. frater autem tuus omnis, fidei primum,
deinde Romani iuris est populus: narrabo nomen tuum
fratribus meis, in medio ecclesiae laudabo te.
denique etiam in Leuitico praescribit lex usuram a fratre non
esse poscendam. sic enim habes: et uiuet frater tuus
tecum. pecuniam tuam non dabis illi in usuram
et in amplius recipiendum non dabis illi escas
tuas. generaliter haec sententia dei omne sortis exclusit
augmentum. unde et Dauid et benedictum aestimauit et
dignum habitatione caelesti qui pecuniam non dedit in usuram.
si ergo qui non dedit benedictus, sine dubio maledictus
qui ad usuram dedit. cur ergo maledictionem potius eligis
quam benedictionem? potestis benedicti esse, si uelitis,
potestis iusti esse. homo enim iustus secundum Ezechiel
qui pignus debitori reddet et pecuniam suam in usuram non
dabit et superabundantiam non accipiet et ab iniustitia
auertet manum suam. iustus est iste; uita inquit uiuet,
5 Bas. 265 B (107 C) 20 Ezech. 18, 7 et 8 23 Ezech. 18, 9 BT inferuntur C indicantur cet. non] si B 3 de om. V
centisima P centensima V 4 sine VC si mecum cet. 5 de hoste
se B 6 et exactor DP 7 ius etiam BT fidei (i alt. tras.) B
8 iuris (is ex es) P 10 praescripsit DP\' 12 illi om. B 13 in
oni. B ante recipiendum add. non PBT illis PVB et (s eras.) T
15 et dauid et P4 (subter et alt. graphio adscriptum ut uidetur ait) C
et dauit ait V (ait exp.) PD dauid ait T ait dauid B exstimauit D
16 pecuniam suam V 18 dedit ad usuram BT elegis P 20 iezechihel
B iezechiel DP T 21 debitoris PV debitores (i tn2 8. e alt.) V
reddiderit DP\' reddit C et] qui (s. et) V 22 dederit... acceperit
DPC iniustitià P 23 aueitit VC auerterit DP4 manus suas B
iste est BT uita uiuet inquit C
Cur semper tristes, cur semper amarissimi, cur semper
solliciti? procedat aliquando a uobis misericordia, procedat
ueritas: ablegetur mendacium, fraus odio sit. docuistis
periurium. faeneratorium sacramentum dicitur, ubi
paratur periurium. peieratis frequenter, cum reddita fuerit
pecunia, quod syngrapha non appareat, peieratis postea quod
non receperitis pecuniam. nolite ergo semper miseri esse,
semper auari, semper maesti. leones sunt et feritatem suam
mutant. de manducante inquit exiuit esca et de forte
et tristi exiuit dulce. Graecus \'et tristi habet; sic,
inuenimus. tamen de forte hoc intellegitur, quia leo fortis
est feritate et qui ferus tristis. et de uobis, qui pecuniam
et auaritiam deuoratis, exeat misericordia — haec enim esca
est egenorum — et de tristi exeat dulce, ut dimittatis ei
qui non habet unde dissoluat. quid trahitis peccata ut fune
B) T non om. T reddedit P reddit BTC 3 usuram J\'BTP
4 huic P 6 foenerationem BT idolatra scripsi idololatra Costenus
idolatria libri copolauit P 7 elege P eligit V dulcis D et (ius
ex is) P 8 tristis PC 9 procedit (a m2 s. i) V a om. BT 10 ablegetur
V obligetor cet. 11 foeneratorum B 12 peiorium P peiurium VD
peieratis scripsi peierastia (in ras. m3 et in mg. m2) T iuiatis T\'
purastis B (in quo frequenter parastis) cet. 13 syngrapha P4 svngrafa r
singrafa DT symgrafa B siingrafa PC perieratis V peierates P peierastis
BT 14 reciperetis P receperatis V 16 forti B 18 et de V
forti B et (i m2 ex e) T intelligetur T 19 et alt. om. T
20 auaritiam (ti s. u. m2) V deuorastis DP\' est enim esca
DP\' 21 triste PD et (-i m3) T demittatis P 22 persoluat B
soluat C
producitis. tenetis pauperem debitorem: uel ibi sit aliqua
gratia, ubi nulla spes commodi. et hoc secundum uestram
auaritiam loquor.
faenerandum, a quibus redhibitio non speretur. sic enim ait:
etsi mutuum dederitis a quibus speratis recipere,
quae uobis est gratia? nam peccatores peccatoribus
faenerant, ut recipiant. uerum tamen amate
inimicos uestros et benefacite et mutuum date
nihil sperantes, et erit merces uestra multa in
caelo et eritis filii altissimi, quia ipse benignus
super ingratos et malos. estote misericordes, sicut
et pater uester misericors est. aduertitis misericors est nomen
a domino faenerator acceperit, quod nomen etiam qui faenori
uestro fuerit obligatus. peccatores inquit peccatoribus
faenerant, ut recipiant. uterque peccatores, et faenerator
et debitor. uos autem amate inquit inimicos uestros.
non discutiatis quid mereantur inimici, sed quid uos facere
oporteat. date mutuum his a quibus non speratis uos quod
datum fuerit recepturos. nullum hic damnum est, sed conpendium.
minimum datis, multum recipietis. in terra datis et id
uobis soluetur in caelo: faenus amittitis, mercedem magnam
habebitis: faeneratores esse desinitis, filii eritis altissimi:
eritis misericordes, qui uos aeterni patris probetis heredes.
PVC et cet. lero (o 8. e) V lorio T 2 uelut ibi DPx
uel ubi T 3 auaritiam uestram BDP* 4 auaritiam (ti 8. u. m-8) F
7 mituum P muatnum V 8 namqijie V 9 fenerantur DP\' 10 benefacite
eis DP\' et (eis et mutuum in ras. m3, eadem in mg. m2) T
11 nihilm (m del.) P mercis P multa 8. «. D 13 estote (e alt.
s. M.)
Sed faeneratorum uos delectat et usurarum uocabulum. id
quoque non inuideo. docebo quomodo boni faeneratores esse
possitis, quomodo bonas quaeratis usuras. dicit Solomon:
faenerat domino qui miseretur pauperi, secundum
datum autem eius retribuet ei. ecce bonum faenus de
malo factum est, ecce inreprehensibilis faenerator, ecce usura
laudabilis. nolite ergo iam me inuidentem uestris commodis
aestimare. putatis quod hominem uobis subtraham debitorem?
deum prouideo, Christum subrogo, illum demonstro qui uos
fraudare non possit. faenerate ergo domino pecuniam uestram
in manu pauperis. ille adstringitur et tenetur, ille scribit
quidquid egenus acceperit — euangelium eius cautio —, ille
promittit pro omnibus indigentibus, ille dicit fidem. quid
dubitatis dare? si quis uobis diues huius saeculi offertur,
qui fide promittit sua pro aliquo debitore, statim numeratis
pecuniam. pauper est nobis dominus caeli et conditor
mundi huius, et adhuc deliberatis, quem ditiorem quaeritis
fideiussorem.
sed allegatis quia pauper est factus, cum diues
esset. uidistis ergo quia fides eius diues est, fides eius idonea
est. pauper est factus, cum pro nobis solueret, et adhuc
paupertas ipsa non decipit; nos enim diuites fecit, quos
pauperes putabatis. dicit enim apostolus: pauper factus PD bonas (s s. u.) quaeratis
(a alt. ex i) P salomon libri 4 miseretur (re 8. u.) pauperis V
5 autem om. V 6 inreprahinsiuilis B inrephensilis B 7 mea PT et
(a in ras.) BmeVC, om. DP\' inuidentem a D, inuidentem me (me a. n.) P\'
8 nobis P 9 dum DP\' 10 dum P pecuniam uestram dno (d5 T)
BT 11 adstringitur (n 8.
idoneum repperistis. sed obmurmurant adhuc dicentes quia
licet tenere pignora et se lege defendunt. aiunt enim: scriptum
in Deuteronomio: si debitum fuerit tibi a proximo
tuo quodcumque, non introibis in domum ipsius
pignorare pignus, sed foris stabis, et homo aput
quem est debitum tuum proferet tibi foris pignus.
si autem homo ille pauper fuerit, non dormies in
pignore ipsius, sed redditione reddes ei pignus
ipsius ad occasum solis, et dormiet in uestimento
suo et benedicet te et erit in te misericordia
coram domino deo tuo. et alibi, inquiunt, scriptum est:
non pignorabis molam neque lapidem superiorem P et illi C ut illiua cet. 2 quaeqyie V 4 pauperem
(u 8. e alt.) D 5 costodiae sollicidudo P 6 acciperit P accapit B
7 seruabitur (bi s. u.) V usurarum (SU 8, u.) V 8 merces (es ex
is) P 10 desideratur VC deaiderantur cet. usura ea quoque Y
tisure a quoque PDP et ml T neurg hic (h- T) quoque B et vt3 T
usu a quo C his P 11 pauperi B pascetur VBT 12 pignera B
et (e
sed cum per Ezechiel
prophetam ipse dominus dicat iustum esse qui pignus reddidit,
iniustum qui tenuit, utique non speciale aliquod, sed
generaliter omne pignus suadet esse reddendum. cum dicat
Iob: conscriptionem quam habui aduersus aliquem
iuramento conceptam, inponens coronam legebam,
et si non scindens eam reddidi nihil accipiens a
debitore. cum dominus nihil ab his quibus mutuum dederimus
sperandum esse praecipiat, quod recipere debeamus,
quomodo pignus secundum legem putant esse retinendum?
se incitari legis oraculo, quia scriptum est: faenerabis
gentibus multis, tu autem non mutuaberis,
tempus est plenius et expressius disputare et docere quid
faenerandum et quibus legis statuta praescribant; praecedit
enim faenoris causa pignoris causam. mutuabitur inquit
peccator et non soluet, iustus autem miseretur
et tribuit. audis, debitor, quid debeas declinare: audis,
creditor, quid debeas imitari. et infra: iuuenis fui et senui,
12 Luc. 6, 35 16 Deut. 28. 12 20 Psalm. XXXVI 21 23 Psalm.
XXXVI 25 addidi (\'}o:ÔJ LXX) pignerat BDP pegnorat (i s. e) V
./. \',.
3 pignera BDP\' sunt P\' 4 pauperes P auperiorem lapidem V
5 pignerari V lJP pignerara (i 8. ę) B per postea (ldd. B iezechihel
B iezechiel T hiezechielem DP\' 6 esse om. B iniustum
reddidit B 8 cum om. Y 10 coram BT 12 a quibus (om.
his) B mutum T dederemus P 13 esse om. B accipiat B
14 potant P 15 parere erubescant DP\' recrudescunt (a 8. u alt.
m2) V 18 tempus enim
quid ergo faeneret
dic mihi, sancte Dauid! contra me protuli testimonium, nisi
mihi subuenis. Petrus dicebat: argentum et aurum non
habeo: numquid non erat iustus? tu mihi ergo expone
quid faeneret. dixisti enim: beatus uir qui miseretur
et commodat, disponet sermones suos in iudicio.
inueni quid faenerat iustus. Petrus quoque me doceat et ipse
quid faeneret, qui dixit inopi adtendenti ad se et ad Iohannem:
argentum et aurum non habeo. nihil ergo dabis
apostole? das tamen et plus das quam alii, das inopi
quod alii donare non possunt, das inopi post quod egere non
possit, das inopi quod etiam diuites accipere concupiscunt,
das inopi quod hi qui istud argentum et aurum habent conferre
non nouerint, quia auaritia eos inpedit, das inopi, qui
eum diuitibus facias ditiorem. incitasti animum meum, concupisco
hoc donum tuum. dicito. rogo, quid des. noli me A
diu suspensum reddere; cupio petere si cito soluas. sed
soluisti cito: non distulisti inopem, non despexisti precem
B fenerat DP\' 5 habuerit Ofta. DP\' unde] ut B inde T
fenerat DP\' sed ... caelorum om. BT 7 protulit V 8 aurum et
argentum DP\' 10 feneret, deinde add. iustus. itaque dum te lego, de
te requiro, exponis mihi quid feneret V uir om. DP\' 11 disponet
(et in ras.) C disponit V, recte puto 12 feneret V feneret P4 doceat
me DP\' doceat (a 8. u.) Pml Vm2 docet T 13 dicit B 14 nihil]
non B 16 dare BDP\' post quod... inpedit das inopi (u. 19) om. C
quo (om. post) DP\' 18 hii DP\' illud B habent om. B 19 nouerint
P nouernnt cet. qui P quo VBT quod cet. 20 eos P ei in C
concupisco (8 8. u.) V 21 hoc om. C dicito V dic cito P (ex
decito) cet. noli V nolo cet. 22 solues DP\' 23 cito soluisti B
dispexisti P
templum ascendisti dicens: argentum et aurum non
habeo. non illi soli plenis manibus ascendunt qui aurum et
argentum habent: ascendit et pauper non uacuus, ascendit et
ille non uacuus, quia aurum et argentum non habuit. audiamus
quid det iste pauper. sed quod habeo inquit do tibi.
in nomine Iesu Nazaraei surge et ambula. o optanda
paupertas, o ditior inopia! claudicabat cui diuites dabant:
unus pauper dedit, et statim qui claudus erat sanus est
factus.