Historiam in adulescentia hortante T. Liuio, Sulpicio uero Flauo etiam adiuuante,
scribere adgressus est. et cum primum frequenti auditorio commisisset, aegre perlegit
refrigeratus saepe a semet ipso. nam cum initio recitationis defractis compluribus
subsellis obesitate cuiusdam risus exortus esset, ne sedato quidem tumultu temperare
potuit, quin ex interuallo subinde facti reminisceretur cachinnosque reuocaret.
Nec minore cura Graeca studia secutus est, amorem praestantiamque linguae occasione omni professus. cuidam barbaro Graece ac Latine disserenti: 'cum utroque,' inquit, 'sermone nostro sis paratus'; et in commendanda patribus conscriptis Achaia, gratam sibi prouinciam ait communium studiorum commercio; ac saepe in senatu legatis perpetua oratione respondit. multum uero pro tribunali etiam Homericis locutus est uersibus. quotiens quidem hostem uel insidiatorem ultus esset, excubitori tribuno signum de more poscenti non temere aliud dedit quam:
Denique et Graecas scripsit historias, Tyrrhenicon uiginti, Carchedoniacon octo.
Sub exitu uitae signa quaedam nec obscura paenitentis de matrimonio Agrippinae deque
Neronis adoptione dederat, siquidem commemorantibus libertis ac laudantibus cognitionem,
qua pridie quandam adulterii ream condemnarat, sibi quoque in fatis esse iactauit omnia
impudica, sed non impunita matrimonia; et subinde obuium sibi Britannicum artius
complexus hortatus est, ut cresceret rationemque a se omnium factorum acciperet; Graeca
insuper uoce prosecutus:
non multoque post testamentum etiam conscripsit ac signis omnium magistratuum
obsignauit. prius igitur quam ultra progrederetur, praeuentus est ab Agrippina, quam
praeter haec conscientia quoque nec minus delatores multorum criminum arguebant.
Et ueneno quidem occisum conuenit; ubi autem et per quem dato, discrepat. quidam
tradunt epulanti in arce cum sacerdotibus per Halotum spadonem praegustatorem; alii
domestico conuiuio per ipsam Agrippinam, quae boletum medicatum auidissimo ciborum
talium optulerat. etiam de subsequentibus diuersa fama est. m, ut quasi
abundantia laboranti etiam hoc genere egestionis subueniretur.
mors eius celata est, donec circa successorem omnia ordinarentur. itaque et quasi pro aegro adhuc uota suscepta sunt et inducti per simulationem comoedi, qui uelut desiderantem oblectarent. excessit III. Id. Octob. Asinio Marcello Acilio Auiola coss. sexagesimo quarto aetatis, imperii quarto decimo anno, funeratusque est sollemni principum pompa et in numerum deorum relatus; quem honorem a Nerone destitutum abolitumque recepit mox per Vespasianum.
praesagia mortis eius praecipua fuerunt: exortus crinitae stellae, quam cometen uocant,
tactumque de caelo monumentum Drusi patris, et quod eodem anno ex omnium magistratuum
genere plerique mortem obierant. sed nec ipse ignorasse aut dissimulasse ultima uitae
suae tempora uidetur, aliquot quidem argumentis. nam et cum consules designaret, neminem
ultra mensem quo obiit designauit, et in senatu, cui nouissime interfuit, multum ad
concordiam liberos suos cohortatus, utriusque aetatem suppliciter patribus commendauit,
et in ultima cognitione pro tribunali accessisse ad finem mortalitatis, quanquam
abominantibus qui audiebant, semel atque iterum pronuntiauit.