aestatis eius principio, qua haec agebantur,
erant coniunx liberique eius apud Romanos; sed praeter
eadem causa Indibili Mandonioque fuit,
Hasdrubal, cum hostium res tantis augescere incrementis cerneret, suas imminui, ac fore ut, nisi audendo aliquid moveret, qua coepissent, fluerent, dimicare quam primum statuit.
Scipio avidior etiam certaminis erat cum a spe, quam successus
rerum augebat, tum quod, priusquam iungerentur hostium
exercitus, cum uno dimicare duce exercituque quam
ceterum, etiamsi cum pluribus pariter dimicandum foret, arte quadam copias auxerat. nam cum videret nullum esse navium usum, quia vacua omnis Hispaniae ora classibus Punicis erat, subductis navibus Tarracone navales socios terrestribus copiis addidit.
et armorum adfatim erat, et captorum
Carthagine et quae post captam officinis.
cum iis copiis Scipio veris principio ab Tarracone egressus — iam enim et Laelius redierat ab Roma, sine quo nihil maioris rei motum volebat — ducere ad hostem pergit.
per omnia pacata eunti, ut cuiusque populi fines transiret, prosequentibus excipientibusque sociis, Indibilis et Mandonius cum suis copiis occurrerunt.
Indibilis pro utroque locutus, haudquaquam ut barbarus stolide incauteve, sed potius cum
verecundia ac gravitate propiorque
excusanti transitionem ut necessariam, quam glorianti
scire enim se transfugae
itaque corpus dumtaxat suum ad id tempus apud eos fuisse; animum iam pridem ibi esse, ubi ius ac fas crederent coli. ad deos quoque confugere supplices, qui nequeant hominum vim atque iniurias pati;
se id Scipionem orare, ut transitio sibi nec fraudi apud eum nec honori sit; quales ex ea die experiundo cognorit, perinde operae eorum pretium faceret.
ita prorsus respondet
productae deinde in conspectum iis coniuges liberique
atque eo die in hospitium abducti; postero die foedere accepta
fides,