GetPassage urn:cts:latinLit:phi0474.phi049.perseus-lat1:1.82-1.101 urn:cts:latinLit:phi0474.phi049.perseus-lat1:1.82-1.101

Video te alte spectare et velle in caelum migrare. spero foreforte K utut add. Vc contingat id nobis. sed fac, ut isti volunt, animos non remanere post mortem: videovide K1 nos, si ita sit, privari spe beatioris vitae; mali vero quid adfert ista sententia? fac enim sic animum interire ut corpus: num igitur aliquis dolor aut omnino post mortem sensus in corpore est? nemo id quidem dicit, etsi DemocritumVors. 55 A 160 Diels insimulat Epicurus, DemocritiiEpic. fr. 17 democritii Bentl. democritici negant. ne in animo quidem igitur sensus remanet; ipse enim nusquam est. ubi igitur malum est, quoniam nihil tertium est? an quodquod quoniam X quod V2 (postea iter. quoniam restitutum) del. Lb. ipse animi discessus a corpore non fit sine dolore? ut credam ita esse, quam est id exiguum! sedsed We. et W at Bouhier falsum esse arbitror, et fit plerumque sine sensu, non numquam etiam cum voluptate, totumque hoc leve est, qualecumque est;

fit enim ad punctum temporis. Illud angit vel potius excruciat, discessus ab omnibus is quae sunt bona in vita. vide ne a malis nea

malis K (fuit m vel ni) dici verius possit. quid ego nunc lugeam vitam hominum? vere et iure possum; sed quid necesse est, cum id agam ne post mortem miseros nos putemus fore, etiam vitam efficere deplorando miseriorem? fecimus hoc in eo libro, in quo nosmet ipsos, quantum potuimus, consolati sumus. a malis igitur mors abducit, non a bonis, verum sisqq. Val. Max 8, 9 ext. 3 quaerimus. et quidem hocecquidem GRV h
q
dĕ (= haec quidem) K1 (hoc quidem ss. 2) a Cyrenaico Hegesiahe
gesia R1 sic copiose disputatur, ut is a rege Ptolomaeoptolomeo K ptholomeo GV prohibitus esse dicatur illa in scholis dicere, quodquod V2 s quo X multi is auditis mortem sibi ipsi consciscerent.-scerent in r. Vc

Callimachi quidem epigramma in Ambraciotam TheombrotumCleombrotum Callim. ep. 23 cf. p. Scauro § 4. est, quem ait, cum ei nihil accidissetaccedisset GR1 (

e1) K1 (corr. 2 ) V adversi, e muro sesc. Phaedone in mare abiecisse lecto Platonis libro. eius autem, quem dixi, Hegesiaehelesiae X (sed l ex g V1) liber estliber est add. K2 *)apokarterw=n,aitokapteponfere X) po pro ito voluisse vid. V2 ait
o G1) quoquod W (breviter pro 'qui inscribitur a)pok. quod'?) quo Sey. in quo Bentl. a vita quidem per inediam discedens revocatur ab amicis; quibus respondens vitae humanae enumerat incommoda. possem idemidem Ern. id facere, etsi minus quam ille,quam ille s. v. add. G1 qui omnino vivere expedire nemini putat. mitto alios: etiamne nobis expedit? qui et domesticis et forensibus solaciissolatiis GK ornamentisque privati certe si ante occidissemus, mors nos a malis,amabilis K1 non a bonis abstraxisset.

Sit igitur aliquis, qui nihilq

nihil K mali habeat, nullum a fortuna volnus acceperit: Metellus ille honoratishonoratus X corr. V2? quattuor filiis autaut K at GRV quinquaginta Priamus, ee V2 om. X quibus septemdecim iusta uxore natis; in utroque eandem habuit fortuna potestatem, sed usaseclusa K1 (sedusa2) R (ex sed usa) in altero est: Metellum enim multi filii filiae nepotes neptes in rogum inposuerunt,imp. KR Priamum tanta progenie orbatum, cum in aram confugisset, hostilis manus interemit. hic si vivis filiis incolumi regno occidisset asta/nteastante hic W ope ba/rbaricaTecti/s caelatis la/queatis,tectis caelatis lacuatis Serv. Aen. 1, 726 (e Cic.) utrum tandem a bonis an a malisan a malls ani- malis K an
mals V1 discessisset? tum profecto videretur a bonis. at certeat
certe K ei melius evenisset nec tam flebiliter illa canerentur: HaecEnn. Androm. 94 sqq. cf. p. 340, 16sqq. o/mnia vidi infla/mmari,inflamari GR Priamo/ vi vitam evi/tari,Iovis a/ram sanguine tu/rpari. quasi vero ista vivi Petrus Crassus e p.340,24 vel hic W (in V el a m. rec. in ras.; sed non fuit vi) quicquam tum potueritpoterat ex potuerit V1 aut 2 ei melius accidere! quodsi ante occidisset,accidisset (occ.V2?) talemtalem Dav.tamen eventum omnino amisisset;amississet R hoc autem tempore sensum amisit malorum.

Pompeio,Pompeio eqs. resp. Seneca Marc. 20 nostro familiari, cum graviter aegrotaretgravitaret egrotaret K1 (corr. c ) Neapoli, melius est factum. coronati Neapolitani fuerunt, nimirum etiam Puteolani; volgo ex oppidisopidis KV1 publice gratulabantur: ineptum sane negotium et Graeculum, sed tamen fortunatum. utrum igitur, si tum esset extinctus, a bonis rebus an a malisan malls GV1 (corr. 1 ) ani

malis R discessisset?discessis
G1 certe a miseris.
a miseris V non enim cum socero bellum gessisset, non inparatusimp. KR arma sumpsisset, non domum reliquisset,relinquisset GR1 profugisset V3 non ex Italia fugisset, non exercitu amisso nudus in servorum ferrum et manus incidisset, †non liberi defleti,defleti X (de
leti V) non liberi defleti del. Bai., non lib.... non fortunae omnes a victoribus possiderentur.possiderentur Hei. non essent ab omnibus bonis liberi defleti fere exp. Po. cf. Phil. 13,10 2, 64 dom. 96 al. a victoribus K2V2 auctoribus X qui, si mortem tum obisset, in amplissimis fortunis occidisset,accidisset K1 is propagatione vitae quot, quantas, quam incredibilis hausit calamitates! haec morte effugiuntur, etiamsi non evenerunt, tamen, quiaquia exp. Vrec possunt evenire; sed homines ea sibi accidere posse non cogitant: Metelli sperat sibi quisque fortunam, proindeperinde V3 quasi aut
ut V1 ut X plures fortunati sintsi
nt G quam infelices aut certicerti K2V2 certe X quicquam sit in rebus humanis aut sperare sit prudentius quam timere.

Sed hoc ipsum concedatur, bonis rebus homines morte privari:

ergo etiam carere mortuos vitae commodis idque esse miserum? certe ita dicant necesse est. an potest is, qui non est, re ulla carere? triste enim est nomen ipsum carendi, quia subicitur haec vis: habuit, non habet; desiderat requirit indiget. haec, opinor, incommoda sunt carentis: caret oculis, odiosa caecitas; liberis, orbitas. valet hoc in vivis, mortuorum autem non modo vitae commodis, sed ne vita quidem ipsa quisquam caret. de mortuis loquor, qui nulli sunt: nos, qui sumus, num aut cornibusaut si cornibus X si exp. Vvet aut sic c. Sey. caremus aut pinnis?

aut pinnis V (am. rec.) ecquis idecquis id Dav. sit qui id R dixerit? certe nemo. quidsit quid G sit q
K (
q K1 alt. i add. c) sit
q id V (isVc)
qd (
Vc) V ita? quia, cum id non habeas quod tibi nec usu nec natura sit aptum, non careas, etiamsi sentiassentias V (n in r. c) te non habere.

hoc premendum etiam atque etiam est et urguendumarguendum X (unde argumentum s)

urguendum (u in r. et
V2) V cf. Verr.1,36 leg. agr.1, 16 Phil. 4,12 (prem. et urg. coni.) fin. 5,80 illud urgueam, non intellegere eum (cf. nat. deor. 3, 76) Planc. 48 etiam atque etiam insto atque urgeo insector posco confirmato illo, de quo, si mortales animi sunt, dubitare non possumus, quinqui V1 tantus interitus in morte sit, ut ne minima quidem suspiciosuspitio KV1 -ici- in r. G1 sensus relinquatur—hoc igitur probe stabilito et fixo illud excutiendum est, ut sciatur, quid sit
q sit V (
ss. Vc) carere, ne relinquatur aliquid erroris in verbo. carere igitur hoc significat: egere eo quod habere velis; inest enim velle in carendo, nisi cum sic tamquam in febri dicitur alia quadam notione verbi. dicitur enim alio modo etiam carere, cum aliquid non habeas et non habere te sentias, etiamsi id facile patiare. ita add. Sauppe carere in morte non dicitur; nec enim esset dolendum; dicitur illud: bono carere, quod est malum. sed ne vivus quidem bono caret, si eo non indiget; sed in vivo intellegi tamen potest regno te carere—dici autem hoc in te satis subtiliter non potest; posset in Tarquinio, cum regno esset expulsus—: at in mortuo nene add. V2 intellegi quidem. carere enim sentientis est;est post nec VC aut 2 nec sensus in mortuo: ne carerenecarere V nec car. GKR quidem igitur in mortuo est.

Quamquam quid opus est in hoc philosophari, cum rem non magnopere philosophia egere videamus?

quotiens non modo ductores nostri, sed universi etiam exercitus ad non dubiam mortem concurrerunt!concurrerunt V2 concurrerint (con ex cu K1)X quae quidem si timeretur, non Lucius Brutus arcens eum reditu tyrannum, quem ipse expulerat, in proelio concidisset; non cum Latinis decertans pater Decius, cum Etruscis filius, cum Pyrrhopirrho GVK (

s. v.) nepos se hostium telis obiecissent; non uno bello pro patria cadentis Scipiones Hispania vidisset, Paulum et Geminumgeminium X Cannae, Venusia Marcellum, LitanaLitana (cf. Liv. 23, 24) Li. latina GKR Albinum,hirpin
in r. Vc Lucani Gracchum.gracum G grachum V num quis horum miser hodie? ne tumne
tum G quidem post spiritum extremum; nec enim potest esse miser quisquam sensu perempto.

'Atat KR et ex ad G1V1 id ipsum odiosum est, sine sensu esse.' odiosum, si id esset carere; cum vero perspicuum sit nihil posse in eo esse qui ipse non sit, quid potest esse in eo odiosum qui nec careat nec sentiat? quamquam hoc quidem nimis saepenimis sepossedeo K, sed eo quod in hoc inestinest est V omnis animi contractio ex metu mortis. qui enim satis viderit, id quod est luce clarius, animo et corpore consumpto totoque animante deleto et facto interitu universo illud animal, quod fuerit, factum esse nihil, is plane perspiciet inter Hippocentaurum,hyppoc. G qui numquam fuerit, et regem Agamemnonem nihil interesse, nec pluris nunc facere M. Camillum hoc civile bellum, quam ego illo vivovivo illo GR fecerim Romam captam. Cur igitur et Camillus doleret, si haec post trecentos et quinquaginta ferefacere in fere corr. K1 annos eventura putaret, et ego doleam, si ad decem milia annorum gentem aliquam urbe nostraurbe nostra s urbe nostram (sed am in r. K1 aut c) K (Potior illud in mg. K2) urbem nostram GRV potituram putem? quia tantaqui

V ( a add. c) quia tanta ex quanta (?) Kc caritascaritatis K1 patriae est, ut eam non sensu nostro, sed salute ipsius metiamur. itaque non deterretnon n
det. R non modo ante non add. K2V2 sapientem mors,

quae propter incertos casuscasus add. Vc cotidie imminet,

imminet V propter brevitatem vitae numquam potest longe abesse, quo minusquominus K in omne tempus rei p. suisquereip. suisque GV reip
s
usque ex reipsiusque K2 reip
ussuisque R (
al. m.) consulat, cumcum Sey. ut W aut Mue. posteritatem ipsam, cuius sensum habiturus non sit, ad se putet pertinere. quare licet etiam mortalem esse animumanimum K2 s animam X iudicantem aeterna moliri, non gloriae cupiditate, quam sensurus non sis,sit X si
t V (ss. 1 aut c) sed virtutis, quam necessario gloria, etiamsi tu id non agas, consequatur.

Natura vero si add.Ba. se sic habet, ut, quo modo initium nobis rerum omnium ortus noster adferat, sic exitum mors, ut nihil pertinuit ad nos ante ortum, sic nihil post mortem pertinebit. in quo quid potest esse mali, cum mors nec ad vivos pertineat nec ad mortuos?

alteri nulli sunt, alteros non attinget.adt. K quam qui leviorem faciunt, somni simillimam volunt esse: quasi vero quisquam ita nonaginta annos velit vivere, ut, cum sexaginta confecerit, reliquos dormiat; ne suisui Keil 'Cantabr.' sec. Doug. (sui: ipse = Luna: Endymion) sues quidem id velint, non modo ipse. Endymion vero, si fabulas audire volumus, ut nescio quando in Latmo obdormivit, qui est mons Cariae, nondum, opinor, est experrectus. num igitur eum curare censes, cum Luna laboret, a qua consopitus putatur, ut eum dormientem oscularetur? quid curet autem, qui ne sentit quidem? habes somnum imaginem mortis eamque cotidie induis: et dubitas quin sensus in morte nullus sit, cum inin V2 s om. X eius simulacro videas esse nullum sensum?

Pellantur ergo istae ineptiae paene aniles, ante tempus mori miserum esse. quod tandem tempus? naturaene? atad X at Vc eaea

V (eam Gr.) quidem dedit usuram vitae tamquam pecuniae nulla praestituta die. quid est igitur quod querare, si repetit, cum volt? ea enim condicioneconditione GKV acceperas. Idem, si puer parvus occidit, aequo animo ferendum putant, si vero in cunis, ne querendumquaerendum GRV quidem. atqui abab extra v. add. K1 hoc acerbius exegit natura quod dederat. nondum gustaverat, inquit, vitae suavitatem; hic autem iam sperabat magna, quibus frui coeuperat. atat ad GKR idid ipsum q. Vrec s quidem in ceterisceteris certis V (ert in r. Vc) rebus melius putatur, aliquam partem quam nullam attingere: cur in vita secus? (quamquam non male aitagit KV CallimachusCall. fr. 363 multo saepius lacrimasse Priamum quam Troilum). eorum autem,autem add. G1 qui exactaex acta V et acta GKR aetatechallimachus multi moriuntur K (
add. c
et... fort. 2) in mg.
multo sepius... 24 etate Kc moriuntur, fortuna laudatur.

cur? nam, reor, nullis, si vita longior daretur, posset esse iucundior; nihil enim est profecto hominihominis X prudentia dulcius,cf. Menand. fr. 676 quam, utquam ut quia utem K1 cetera auferat, adfert certe senectus. Quae vero aetas longa est, aut quid omninoest post omnino add. Vvet homini longum? nonne Mo/do pueros,pueri (i in r. V1) V modo a/dulescentes i/n cursu a tergo i/nsequensCom. pall. inc. 43 actergo V1 Ne/c opinantis a/dsecuta est senectus? sed quia ultra nihil habemus, hoc longum dicimus.ducimus K Omnia ista, perinde ut cuique data sunt pro rata parte, ita aut longa autparte avita longa GKR parte aucta l. in parte aut l. corr. V parte, ita aut Man. brevia dicuntur. apud Hypanim fluvium, qui ab Europae parte in Pontum influit, AristotelesArist. hist. an. 552b 18 ait bestiolas quasdam nasci, quae unum diem vivant. ex his igitur hora VIII quae mortua est, provecta aetate mortua est; quae vero occidente sole, decrepita, eo magis, si etiam solstitiali die. conferconfert X (corr. KV1) nostram longissimam aetatem cum aeternitate: in eadem propemodum brevitate qua illae bestiolae reperiemur.reperiemus V1

Contemnamus igitur omnisomnes corr. R1 ineptias—quod enim leviuslaevius RV huic levitati nomen inponam?imp. KR—totamque vim bene vivendi in animi robore ac magnitudine et in omnium rerum humanarum contemptionecontemtlone Non. ac despicientia etet om. Non. in omni virtute ponamus.in omnium .. 19 ponamus Non. 203,14 (202,2) ponamus iussu tyrannorum (tyrr. K)GKR (cf. p. 267,3) nam nunc quidem cogitationibus mollissimismolestissimis X effeminamur, ut, si ante mors adventet quam Chaldaeorumcaldeorum X (

add. K1V1) promissa consecuti sumus, spoliati magnis quibusdam bonis, inlusi destitutique videamur.

quodsi expectando et desiderando pendemus animis,animi Vc? non male sed cf. comm. cruciamur, angimur,an

gimur V pro di inmortales, quam illud iter iucundum esse debet, quo confecto nulla reliqua cura, nulla sollicitudo futura sit! quam me delectatXen. Hell. 2, 3, 56 cf. Val. Max. 3, 2 ext. 6 Theramenes! quamqua GRV1 (corr. 2) elato animo est! etsi enim flemus, cum legimus,
legimus cum
flemus K tamen non miserabiliter vir clarus emoritur: qui cum coniectus in carcerem triginta iussu tyrannorum venenum ut sitiens obduxisset, reliquum sic e poculo eiecit, ut id resonaret, quoquod X (d del. Vvet) sonitu reddito adridens propino inquit hochoc
pulchro V pulchro Critiae, qui in eum fuerat taeterrimus.deterrimus (d in r. 1) V Graeci enim in in s om. X conviviis solent nominare, cui poculum tradituri sint. lusit vir egregius extremo spiritu, cum iam praecordiis conceptam mortem contineret, vereque ei, cuicui V e corr. Gr qui X venenum praebiberat,praebuerat Vrec mortem eammeam GV1 est auguratus, quae brevi consecuta est.

Quis hanc maximi animi aequitatem in ipsa morte laudaret, si mortem malum iudicaret?

vadit enimenim om. s in eundem carcerem atque in eundem paucis post annis scyphum Socrates, eodem scelere iudicum quo tyrannorum Theramenes.QHPAMENHC XApol. 40csqq. (libere reddita) quae est igitur eius oratio, qua facit eum Plato usum apud iudices iam morte multatum? magna me inquit “spes tenet, iudices, bene mihi evenire, quod mittar ad mortem. necesse est enim sit alterum de duobus, ut aut sensus omnino omnesomnis K (acst

s = accusativus ss. 2) mors auferat aut in alium quendam locum ex his locis morte migretur.meretur K quam ob rem, sive sensus extinguitur morsque ei somno similis est, qui non numquam etiam sine visis somniorum placatissimam quietem adfert, didii GRV boni, quid lucri est emori! aut quam multi dies reperirirepp. GR (corr. 1 )V possunt, qui tali nocti anteponantur! cui sisi V2 s om. X similis est perpetuitas omnis consequentis temporis, quis me beatior?

sin vera sunt quae dicuntur, migrationem esse mortem in eas oras,horas K1V2 quas qui e vita excesserunt incolunt, idhic in id corr. Kc multo iam beatius est. tene, cum ab is, qui se iudicum numeronumerū V1 haberi volunt, evaseris, ad eos venire, qui vere iudices appellentur, Minoem Rhadamanthum AeacumAeacum s Aiacem X Triptolemum, convenireque eos qui iuste et et s om. X (e)ge/nonto e)n tw=|n e(autw=n bi/w|) cum fide vixerint— haec peregrinatio mediocris vobis videri potest? ut vero conloqui cum Orpheo Musaeo Homero Hesiodo liceat, quanti tandem aestimatis? equidem saepe emori, si fieri posset, vellem, ut ea quae dico mihi liceret invisere.invisere V (ise in r. Vc) invenire rell. quanta delectatione autem adficerer, cum Palamedem, cum Aiacem, cum alios iudicio iniquoiniquorum ventos GR iniquorũ

ventos K iniquo
(eras. 3—4 litt., tum circum in fine versus Vc) ventos V (ei)/ tis a)/llos dia\ kri/din a)/dikon te/qnhken circumventos convenirem! temptarem etiam summi regis, qui maximas copias duxit ad Troiam, et Ulixiulixis V2 Sisyphique prudentiam, nec ob eam rem, cum haec exquirerem sicut hic faciebam, capite damnarer.—Ne vos quidem, iudices i qui me absolvistis,hi X si V2 mortem timueritis.

necnec c in r. Vc enim cuiquam bono mali quicquam evenire potest nec vivo nec mortuo, nec umquam eius res a dis inmortalibusimm. KR neglegentur, nec mihi ipsi hoc accidit fortuito. nec vero ego is, a quibus accusatus aut a quibus condemnatus sum, habeo quod suscenseam,succenseam K2 in mg. Vc nisi quod mihi nocere se crediderunt.” et haec quidem hoc modo; nihil autem melius extremo: sed tempus est inquit iam hinc abire,habire G1R1 me, ut moriar, vos, ut vitam agatis. utrum autem sit melius, dii inmortalesimm. V2 sciunt, hominem quidem scire arbitror neminem. utrum... 26 neminem libere Lact. inst. 7,2, 10

Ne egoh' supra ego V2 haudaut X haud V2 paulo hunc animum malimmallim G (2. l in r.) K1RV1 quam eorum omnium fortunas, qui de hoc iudicaverunt. etsi, quod praeter deos negat scire quemquam, id scitscit sit V1 ipse utrum sit melius—nam dixit ante—, sed suum illud, nihil ut adfirmet, tenet ad extremum;

nos autem teneamus, ut nihil censeamus esse malum, quod sit a natura datum omnibus, intellegamusque,intellegamus quae G1RV1 si mors malum sit, esse sempiternum malum. nam vitae miserae mors finis esse videtur; mors si est misera, finis esse nullus potest.

Sed quid ego Socratem autS. et aut X (et eras. in V) Theramenem, praestantis viros virtutis et sapientiae gloria, commemoro, cum Lacedaemoniuslacedem. GK quidam, cuius ne nomen quidem proditum est, mortem tantopere contempserit, ut, cum ad eam duceretur damnatus ab ephoris et esset voltu hilari atque laeto dixissetque ei quidam inimicus: contemnisne leges Lycurgi? lygurgi X, responderit: ego vero illi maximam gratiam habeo, qui me ea poena multaverit, quam sine mutuationemutatione K1V et sine versura possem dissolvere. o virum Spartasparta

V dignum! ut mihi quidem, qui tam magno animo fuerit, innocens damnatus esse videatur. talis innumerabilis nostra civitas tulit.

sed quid duces et principes nominem, cum legiones scribat CatoCato fr. 83 vo

cato R1 saepe alacris in eum locum profectas, unde redituras se non arbitrarentur? pari animo Lacedaemoniilacedem. GK in Thermopylisthermopilis GRV (-las m. rec.) termopilis (in mg. ther)K occiderunt,occiderint V1 in quosquos s quo X Sim. fr. 92 Simonides: Dic, hospes, Spartae nos te hic vidisse iacentis,Dum sanctis patriae legibus obsequimur. quid ille duxdux dum hostem proditor per Leonidasleonidas s dicit?semidam GKR semidam dicit V (exp. c ) di
cit GR semitam ducit Pl. pergite animo forti, Lacedaemonii,lacędem. 23. 28 lacę- dęm. V lacedem. GK hodie apud inferos fortasse cenabimus. fuit haec gens fortis, dum Lycurgilygurgi X leges vigebant.quid... 29 vigebant del. Dav. sed cf. Comm. et Plasberg, Festschr. f. Vahlen 228 (cui obl. Se. Jb. d.ph. V.29p. 99). iam Cato l. l. Leonidam in comparationem vocavit; Sen. epist. 82, 21 Catonis verba et Leonidae dictum coni. error (a)rista=te w(s e)n a=/|dou deipnh/sontes) Ciceroni ipsi aut mendo Graeci libri tribui potest. prandete pro pergite Er. e quibus unus, cum Perses hostis in conloquio dixisset glorians: solem prae iaculorum multitudine et sagittarum non videbitis, in umbra igitur inquit pugnabimus.